Ανθρωποι που αυτοκτόνησαν δημόσια

Thich Quang Duc

Μέχρι που θα μπορούσε να φτάσει ένας άνθρωπος για να υπερασπιστεί το δικαίωμα του να πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει;

11 Ιουνίου 1963. Μεσημέρι. Ο Βουδιστής μοναχός Thich Quang Duc παίρνει το αυτοκίνητο του και κατευθύνεται σε κεντρικό σημείο της Σαιγκόν, στο νότιο Βιετνάμ. Εκεί, κατεβαίνει και κάθεται στη μέση μιας διασταύρωσης σε στάση αυτοσυγκέντρωσης, λούζεται με βενζίνη, ανάβει ένα σπίρτο και αυτοπυρπολείται.

Καθ' όλη τη διάρκεια που το σώμα του καίγεται - μέχρι και το θάνατο του - ο Thich Quang Duc μένει ακίνητος σε πλήρη αυτοσυγκέντρωση. Το συμβάν μεταδόθηκε σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και οι φωτογραφίες από το συμβάν συγκλόνισαν τους πάντες.

Η φωτογραφία του Thich Quang Duc φλεγόμενου από τον φωτογράφο Malcolm W. Browne ήταν η φωτογραφία της χρονιάς 1963.

Jodon F. Romero

Τηλεοπτικό κανάλι μετέδωσε κανονικά την αυτοκτονια του μπροστα στα μάτια εκατομμυρίων θεατών.

Η διεύθυνση του δικτύου ζητησε εκ των υστέρων συγνώμη,καθώς πολλά παιδιά στις ΗΠΑ παρακολουθουν αυτές τις Live καταδιώξεις.

Ο ρομέρο είχε κλέψει ένα κόκκινο αυτοκίνητο απο τον ιδιοκτήτη του απειλώντας τον με το όπλο που είχε πάνω του.Ηταν πρώη κατάδικος για ληστείες και βίαιες επιθέσεις ενώ ήταν και καταζητούμενος καθώς είχε παραβιάσει την αναστολή του. Η αστυνομία ανακοίνωσε πως η αυτοκτονία του πρέπει να ήταν λόγω της απογνωσής του γιατί αν γινόταν κιάλλη σύλληψη θα αντιμετώπιζε πολύχρονη κάθειρξη.

Δημήτης Χριστούλας

«Δεν αυτοκτονώ, με σκοτώνουν»! Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του 77χρονου συνταξιούχου πριν βάλει το όπλο στον κρόταφό του και δώσει τέλος στη ζωή του μπροστά στα έντρομα μάτια δεκάδων περαστικών από την πλατεία Συντάγματος. 

Η Ελλάδα πάγωσε. Τα δάκρυα κύλησαν σε εκατομμύρια μάτια. Το αρχικό σοκ διαδέχτηκαν η θλίψη και η αγανάκτηση. Η χώρα πενθεί λόγω της θυσίας του 77χρονου συνταξιούχου, ο οποίος θέλοντας με αυτόν τον τραγικό τρόπο να στείλει ένα μήνυμα για το αβέβαιο μέλλον των παιδιών, αλλά και το δραματικό παρόν όλων των Ελλήνων, αυτοκτόνησε στο πιο κεντρικό σημείο της Αθήνας, την ώρα που οι Αθηναίοι περνούσαν με γρήγορα βήματα από δίπλα του για να πάνε στη δουλειά τους. 

Christine Chubbuck

Η Christine Chubbuck ήταν η πρώτη και μοναδική ρεπόρτερ ειδήσεων που αυτοκτόνησε κατά τη διάρκεια ζωντανής τηλεοπτικής μετάδοσης.

Στις 15 Ιουλίου 1974, 8 λεπτά μετά την έναρξη της ζωντανής μετάδοσης, η καταθλιπτική ρεπόρτερ είπε «Το κανάλι που σας μεταδίδει πάντα πρώτο όλα τα αιματηρά και βίαια επεισόδια, σας παρουσιάζει για ακόμα μία φορά μία αποκλειστικότητα: μία απόπειρα αυτοκτονίας.» Τότε ήταν που η Chubbuck έβγαλε ένα περίστροφο από την τσάντα της και αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι.

Emily Wilding Davison

Δεν υπάρχει κανένα μνημείο, κανένα άγαλμα και καμία πλάκα στην  σε πίστα αγώνων του Epsom, όπου έχασε τη ζωή της η σουφραζέτα Emily Wilding Davison.

Το 1913, η 40χρονη  γυναίκα έπεσε κάτω από το αφηνιασμένο άλογο του Βασιλιά Γεώργιου  του Ε, κατά τη διάρκεια αγώνων.  Κάποιοι λένε πως ήθελε να βάλει τέρμα στη ζωή της, κάποιοι πως διέσχισε το δρόμο χωρίς να ελέγξει αν τα άλογα ήταν ακόμη εκεί.  Το μόνο που ήθελε πάντως ήταν να τοποθετήσει μία σημαία στο άλογο του Βασιλιά, καθώς αυτό  διέσχιζε τη γραμμή του τερματισμού. Μία σημαία με το σήμα WSPU. Το σήμα για το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο. Το άλογο αφήνιασε, την έριξε κάτω και η άτυχη Emily, πέθανε τέσσερις μέρες αργότερα από εσωτερικά τραύματα και κατάγματα στο κρανίο.

Αν σήμερα περάσει κανείς από το σημείο θανάτου της Emily, θα δει πως δεν υπάρχει κανέναν μνημείο εις μνήμην της. 

Από τα 5.193 δημόσια υπαίθρια γλυπτά διάσημων ανθρώπων στην Αγγλία, μόνο τα 394, ή λιγότερο από 8%, είναι για να τιμήσουν γυναίκες.

Χρειάστηκαν όμως  μόλις τέσσερα χρόνια, για να τιμήσουν το άλογο του Βασιλιά.  Γι αυτό τα 100 χρόνια είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα,  για να τιμήσουν μία γυναίκα που πάλεψε για αυτό που σήμερα θεωρούμε αναφαίρετο δικαίωμα μας. 

Την ψήφο.

Ryszard Siwiec

Η περίπτωση  του Πολωνού Ryszard Siwiec. Ήταν εξήντα ετών, πατέρας πέντε παιδιών και εργαζόταν ως λογιστής και δάσκαλος. Στο παρελθόν ήταν μέλος του αντιστασιακού κινήματος της Πολωνίας (“Στρατός της Πατρίδας”) κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι το πρώτο πρόσωπο που προέβει σε αυτοπυρπόληση διαμαρτυρόμενος για τη σοβιετική επέμβαση στην Τσεχοσλοβακία. Η πράξη του τελέστηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1968 στο “Στάδιο 10ης Επετείου” (Stadion Dziesięciolecia) στη Βαρσοβία της Πολωνίας κατά τη διάρκεια μιας προπαγανδιστικής εκδήλωσης για τον εορτασμό του θερισμού της σοδειάς την οποία παρακολουθούσαν πάνω από 100.000 θεατές. Παρόν ήταν και η πολιτική ηγεσία της χώρας αλλά και ξένοι διπλωμάτες. 

Η πράξη της αυτοπυρπόλησης ήταν προσχεδιασμένη και μάλιστα ο Siwiec είχε αφήσει ηχογραφημένο μήνυμα δύο μέρες πιο πριν, στο οποίο κλαίγοντας λέει: “Άνθρωποι που έχετε ίσως ακόμα μια σπίθα ανθρωπιάς, ανθρώπινα συναισθήματα, ακούστε την κραυγή μου! Την κραυγή ενός απλού ανθρώπου, που αγαπά την ελευθερία του και την ελευθερία των άλλων πάνω από όλα, πάνω από την ίδια του τη ζωή!” 

Αφού τον έβαλαν στο νοσοκομείο πέθανε μερικές ημέρες αργότερα στις 12 Σεπτεμβρίου. Ο θάνατος του όμως έγινε γνωστός στο κοινό μόνο μετά από μήνες. Προς τιμήν του έχουν αναρτηθεί πλακίδες στη Βαρσοβία ενώ έχει γυριστεί και ντοκιμαντέρ με την ονομασία “Ακούστε την Κραυγή μου” το 1991 το οποίο και βραβεύτηκε. 

Kevin Whitrick

Ο Kevin Whitrick, πατέρας δύο παιδιών, έπασχε εδώ και αρκετά χρόνια από κατάθλιψη. Στη δήλωσή του εκπρόσωπος της εισαγγελίας σημείωσε ότι εξετάστηκαν όλα τα στοιχεία, όπως αυτά παραδόθηκαν από την αστυνομία. 

"Εξετάσαμε όλα τα στοιχεία και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι κανένα από τα σχόλια των χρηστών δεν αποτελεί εγκληματική ενέργεια. Συνεπώς, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη δίωξη κάποιου από τους χρήστες που συμμετείχαν στη συζήτηση", κατέληξε ο εκπρόσωπος τύπου. 

Jan Palach

Τσέχος φοιτητής, σύμβολο της αντίστασης κατά των Σοβιετικών εισβολέων στην Τσεχοσλοβακία το 1968.

Ο Γιαν Πάλατς (Jan Palach) γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου 1948 στο Βσέτατι και το 1966 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Κάρλοβι για να σπουδάσει Φιλοσοφία. Τον Αύγουστο του 1969 βίωσε και αυτός, όπως και εκατομμύρια συμπατριώτες του, την κατάλυση της εδαφικής κυριαρχίας της χώρας του από τα τανκς του Κόκκινου Στρατού. Η Μόσχα δεν ανεχόταν το πείραμα ανανέωσης του κομμουνισμού (σύζευξη του υπαρκτού σοσιαλισμού με τη δημοκρατία), που επιχειρούσε ο γραμματέας του κόμματος Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Είχαν περάσει 15 μήνες κάτω από τη σοβιετική μπότα και ο νεαρός Πάλατς σκέφτηκε μια πράξη απελπισίας για να ταρακουνήσει τις συνειδήσεις των συμπατριωτών του.

Το απόγευμα της Πέμπτης 16ης Ιανουαρίου 1969 περιλούστηκε με βενζίνη στην κεντρική πλατεία της Πράγας Βεντσεσλάς και αυτοπυρπολήθηκε, παρά τις προσπάθειες των περαστικών να τον σώσουν. Στην τσάντα του βρέθηκε ένα σημείωμα, γραμμένο σε μαθητικό τετράδιο, που έγραφε: «Επειδή οι λαοί μας βρίσκονται στα πρόθυρα της απελπισίας, αποφασίσαμε να διαμαρτυρηθούμε για να ξυπνήσουμε τη λαϊκή συνείδηση. Η ομάδα μας αποτελείται από εθελοντές, πρόθυμους να πυρποληθούν για τον κοινό σκοπό. Επειδή μου έτυχε να τραβήξω τον αριθμό 1, έγραψα εγώ την πρώτη επιστολή κι έγινα ο πρώτος ανθρώπινος δαυλός. Απαιτούμε την κατάργηση της λογοκρισίας και την απαγόρευση της «Ζπράβι» (της εφημερίδας των σοβιετικών δυνάμεων κατοχής). Αν δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματά μας εντός πέντε ημερών, στις 21 Ιανουαρίου 1969, κι αν ο λαός μας δεν παράσχει επαρκή υποστήριξη στα αιτήματά μας με κήρυξη γενικής απεργίας, θα ανάψει ο δεύτερος δαυλός». Υπογραφή: «Ο δαυλός Νο 1».

Οι φίλοι του, οι καθηγητές του, οι γονείς του τον περιέγραψαν ως νέο επιμελή, με αίσθηση του χιούμορ και αρκετή δόση ειρωνείας. Οι σοβιετικές αρχές και οι υποτακτικοί τους επεχείρησαν να τον παρουσιάσουν ως ψυχοπαθή και τοξικομανή. Ο Πάλατς πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 1969 σε νοσοκομείο της Πράγας από καθολικά εγκαύματα τρίτου βαθμού.

Στις 25 Ιανουαρίου έγινε η κηδεία του με πάνδημο τρόπο. Τον επικήδειο εξεφώνησε ο πρύτανης της Φιλοσοφικής Σχολής, που τόνισε: «Η Τσεχοσλοβακία θα μπορεί να θεωρείται δημοκρατική χώρα μόνο όταν δεν θα χρειάζονται τέτοιου είδους θυσίες...». Στην πρόσοψη του Πανεπιστημίου οι συμφοιτητές του είχαν αναρτήσει ένα τεράστιο πανό με την περίφημη φράση του Μπρεχτ: «Δυστυχισμένος ο λαός που δεν έχει ήρωες, κι ακόμη πιο δυστυχισμένος αυτός που χρειάζεται ήρωες».

Το παράδειγμα του Γιαν Πάλατς το ακολούθησαν και άλλοι νέοι. Τουλάχιστον επτά αυτοπυρπολήθηκαν στην Τσεχοσλοβακία, αλλά η θυσία τους έμεινε σχεδόν άγνωστη, καθώς η λογοκρισία λειτούργησε πιο αποτελεσματικά σε σχέση με την περίπτωση του Πάλατς, που ακόμη και πεθαμένος ενοχλούσε το κομμουνιστικό καθεστώς και τον νέο ηγέτη του Γκουστάβ Χούζακ. Στις 25 Οκτωβρίου 1973, η μυστική αστυνομία ξέθαψε τα οστά του, τα αποτέφρωσε και έστειλε την τέφρα στη μητέρα του.

Λίγους μήνες μετά τη θυσία του, ο εξόριστος τσέχος αστρονόμος Λούμπος Κόχουτεκ έδωσε το όνομα του Πάλατς σε ένα αστεροειδή που ανακάλυψε (1834 Palach). Μετά τη «Βελούδινη Επανάσταση» (1989), ο Πάλατς τιμήθηκε δεόντως από τη δημοκρατική Τσεχοσλοβακία με ανέγερση μνημείου στον τόπο της θυσίας και την ονοματοδοσία μιας κεντρικής πλατείας της Πράγας.

Το βρετανικό ροκ τον θυμήθηκε χρόνια αργότερα: Ο μπασίστας των Stranglers Ζαν Ζακ Μπαρνέλ τον μνημονεύει στο τραγούδι του «Euromess (1979), ενώ οι Kasabian του αφιέρωσαν το μουσικό βίντεο του τραγουδιού τους «Club Foot» (2004).