Εγκλήματα πάθους στη Ελλάδα

Υποθέσεις που ενδιαφέρουν την Κοινή Γνώμη
Τα τελευταία χρόνια στα Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια, πρώτου και δευτέρου βαθμού, εκδικάστηκαν υποθέσεις ανθρωποκτονιών με κίνητρο το ερωτικό πάθος, που κίνησαν σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, λόγω και της μεγάλης δημοσιότητας που έδωσαν σε αυτές τις υποθέσεις τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όπως συμβαίνει στην περίπτωση της δολοφονίας Βαρθολομαίου.

Κύριο χαρακτηριστικό τους η διάσπαση της κοινής γνώμης πάνω στο θέμα κατά πόσο θα μπορούσε να δικαιολογηθεί στους δράστες αυτών των ανθρωποκτονιών βρασμός ψυχικής ορμής, τόσο κατά την λήψη της σχετικής απόφασης, όσο και κατά την εκτέλεσή τους.

Οι τρεις αυτές υποθέσεις έχουν μείνει γνωστές με το όνομα του δράστη καθεμιάς από αυτές τις ανθρωποκτονίες:

Η υπόθεση Βαγιωνή, όπου ο ομώνυμος δράστης μαχαίρωσε την επί σειρά ετών ερωμένη του, με την οποία μάλιστα είχε αποκτήσει και μια κόρη -την οποία είχε αναγνωρίσει.

Η υπόθεση Γιαννακοπούλου, η οποία πυροβόλησε και σκότωσε έναν αρχιμανδρίτη, με τον οποίο συνδεόταν ερωτικά επί σειρά ετών και τον οποίο είχε γνωρίσει ως πνευματικό εξομολογητή της.

Η υπόθεση Κούλα, όπου ο δράστης (δικηγόρος) σκότωσε τη σύζυγό του, έχοντας διαπιστώσει ότι εκείνη εξακολουθεί να τον απατά ερωτικά με τον πρώην καλύτερο του φίλο και κουμπάρο τους, παρά τις υποσχέσεις της ότι θα διέκοπτε την εξώγαμη σχέση της.

Σήφης Βαγιωνής

Ο ρόλος των ΜΜΕ στις δικαστικές αποφάσεις

Η επιρροή που ασκούν τα Μ.Μ.Ε. κατεξοχήν στα Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια, όπου η πλειοψηφία των δικαστών είναι ένορκοι είναι αναμφισβήτητη. Γνωστές σε όλους είναι οι περιώνυμες “τηλεδίκες”, οι οποίες λειτουργούν παράλληλα με την κυρίως διαδικασία, και οι οποίες είναι σίγουρο ότι επηρεάζουν τους δικαστές στη διεξαγωγή της δίκης και όχι μόνο. Ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στέφανος Ματθίας έχει επισημάνει ότι τέτοιες συνθήκες τηλεδίκης «δημιουργούν ένα συνειδησιακό κλοιό που δυσχεραίνει την απροκάλυπτη στη συνέχεια δικαστική διάγνωση της υπόθεσης, ιδίως όταν πρόκειται να δικάσουν ένορκοι». Η κοινή γνώμη έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία, όταν πλήττεται το σημαντικότερο προσωπικό έννομο αγαθό, η ανθρώπινη ζωή, ειδικά όταν οι δράστες προέρχονται από ένα ανώτερο κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο βρασμός ψυχικής ορμής, υπό την έννοια ότι δεν υπήρχε για το δράστη άλλος τρόπος να πράξει, δύσκολα θα γίνει αποδεκτός. Ένας επιχειρηματίας ή ένας δικηγόρος οφείλει με άλλο τρόπο να τερματίσει την έγγαμη συμβίωσή του ή την εξώγαμη σχέση του και όχι να καταφύγει στη λύση της ανθρωποκτονίας. «Όφειλε να ενεργήσει διαφορετικά». Βέβαια το κρίσιμο ερώτημα είναι «Μπορούσε κιόλας;». Αντίθετα, σε περιπτώσεις όπου δράστης είναι μια απλοϊκή γυναίκα του λαού, η οποία μάλιστα και στη συγκεκριμένη ερωτική σχέση ήταν μάλλον το θύμα και όχι αυτή που εξουσίαζε πράγματα και καταστάσεις, όπως στην υπόθεση Γιαννακοπούλου, που η πλειοψηφία δέχθηκε ότι «στις πράξεις της ωθήθηκε από ανάρμοστη συμπεριφορά του παθόντος, που της προκάλεσε οργή», η κοινή γνώμη φαίνεται πιο εύκολα να αποδέχεται ελαφρυντικό συμπεριφοράς στηριζόμενο στο ερωτικό πάθος.

Κάτια Γιαννακοπούλου

Ψυχογράφημα των δραστών
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Μανώλη Μυλωνάκη τα εγκλήματα πάθους εκτελούνται από άτομα με συνείδηση “πυρπολημένη” και “συμπεριφορά” χειραγωγημένη από επιθετικό μονοϊδεασμό. Δεν συμπεριλαμβάνονται στους αυτουργούς εγκλημάτων πάθους οι επαγγελματίες φονιάδες και οι κάθε λογής ψυχανώμαλοι. Δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται ακόμη οι παρανοϊκοί που ενήργησαν σύμφωνα με τις ανάγκες του παραληρήματος της αρρώστιας τους. Επομένως τα εγκλήματα πάθους πραγματοποιούνται από άτομα που ως και το προηγούμενο δευτερόλεπτο ήταν ανώτερα πάσης υποψίας…..

Οταν το ερωτικό πάθος οδηγεί στο έγκλημα

Γνωρίζετε ότι στην Ελλάδα ετησίως γίνονται τουλάχιστον είκοσι εγκλήματα ερωτικού πάθους; Για σκεφτείτε ότι ξεκινώντας από έρωτα μπορεί να βρεθείτε κάποια στιγμή στο χώμα! Η υπόθεση Βαρθολομαίου μπορεί να προβλήθηκε υπέρ το δέον από τα μέσα, αλλά στην πραγματικότητα ούτε η πρώτη είναι ούτε η τελευταία στην ανθρώπινη ιστορία! Θα έλεγε κανένας μάλιστα ότι είναι και κάπως πρωτότυπη εάν σκεφτεί κάποιος ότι σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, αλλά και διαπιστώσεις ειδικών, σε 9 από τα 10 εγκλήματα πάθους οι γυναίκες είναι τα θύματα. Όπως είναι συναισθηματικά φορτισμένοι οι άνδρες σκοτώνουν την αγαπημένη τους και μετά βάζουν τέρμα στη ζωή τους, σε αντίθεση με εκείνες, που δρουν προμελετημένα και λογικά. Τουλάχιστον όπως αποδεικνύεται από τα λιγοστά εγκλήματα ερωτικού πάθους, στα οποία στο ρόλο των θυτών πρωταγωνιστούν γυναίκες. Στην περίπτωση του Βαρθολομαίου ήταν ο εραστής που την πλήρωσε και η γυναίκα την έβγαλε καθαρή!

Τα εγκλήματα πάθους είναι ίσως μέσα στην ανθρώπινη φύση. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα τα εγκλήματα πάθους ξεχωρίζουν. Ακόμη και μεταξύ ομοφυλόφιλων ο έρωτας έβγαζε μάτια και τα εγκλήματα ήταν συχνά. Το πιο γνωστό είναι η δολοφονία του Ίππαρχου το 514 π.Χ. από τους τυραννοκτόνους Αρμόδιο και Αριστογείτονα. Ο Θουκυδίδης και ο Αριστοτέλης αναφέρουν ότι ο Ίππαρχος ερωτεύτηκε τον Αρμόδιο, ο οποίος ήταν ερωμένος του Αριστογείτονα. Ο τελευταίος, από φόβο μήπως χάσει τον αγαπημένο του, άρχισε να σχεδιάζει την ανατροπή του τυράννου και τελικά τον δολοφόνησε μαζί με το σύντροφό του!

Γρηγόρης Κούλας

Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν δύο ειδών “ερωτικά” εγκλήματα ή πάθους. Εκείνα του “νοσηρού πάθους” και εκείνα της “συναισθηματικής φόρτισης”. Τα εγκλήματα της πρώτης κατηγορίας έχουν συνήθως κίνητρο την εκδίκηση ή τον πληγωμένο εγωισμό, γι’ αυτό και ο τρόπος που διαπράττονται είναι συνήθως στυγνός. Σε αυτές τις περιπτώσεις ακούμε συχνά τον δράστη να λέει ότι “έτσι έπρεπε να γίνει”. Στη δεύτερη περίπτωση ο δράστης παρασύρεται από το πάθος της στιγμής και αμέσως μετά το μετανιώνει ενώ τις περισσότερες φορές δεν έχει την αίσθηση ή δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί το έκανε. Σε αυτού του είδους τα φονικά υπάρχουν πάντα δύο δράματα: του θύματος και του θύτη, ο οποίος κατά κάποιον τρόπο γίνεται κι αυτός θύμα του εαυτού του…

Ωστόσο και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για εγκλήματα ιδιαίτερα αποτρόπαια που συνοδεύονται από σημάδια έντονης βιαιότητας. Χαρακτηρίζονται από μια αφοπλιστική ωμότητα και από μια πρωτόγονη σκληρότητα.

Τις περισσότερες φορές το θύμα φέρει πάνω του μώλωπες και κακώσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι προηγείται άγρια πάλη πριν από τη δολοφονία. Οι άντρες χρησιμοποιούν συχνότερα κάποιο όπλο ή μαχαίρι, παρά τη σωματική τους δύναμη.

Οι γυναίκες αντίθετα χρησιμοποιούν περισσότερο έμμεσους τρόπους, όπως κάποιο δηλητήριο, κάτι που δείχνει ότι λειτουργούν περισσότερο προμελετημένα, αν και τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν και αυτές όπλα.

Βέβαια στα εγκλήματα όπου κυριαρχεί το πάθος βλέπουμε ότι ο θύτης χρησιμοποιεί ως όπλο οτιδήποτε μπορεί να βρει μπροστά του εκείνη τη στιγμή, από ένα ψαλίδι ως και μια ζώνη ή ένα βαρύ διακοσμητικό αντικείμενο!

«Τα εγκλήματα πάθους είναι πολύ αιματηρά, σε σχέση με τα εγκλήματα που γίνονται για άλλους λόγους. Τα χτυπήματα είναι πολλά, χτυπήματα που δεν χρειάζονται, γιατί το θύμα είναι ήδη νεκρό. Γίνονται εν βρασμώ ψυχής και δεν είναι προμελετημένα. Οι δράστες βρίσκονται εκτός ελέγχου, το πάθος τούς έχει τυφλώσει. Θέλουν να εξαφανίσουν τον αγαπημένο τους πρόσωπο και θέλουν, σε αντίθεση με ωφελιμιστικά εγκλήματα το θύμα να τους βλέπει», έχει γράψει ο εγκληματολόγος Γιάννης Πανούσης.

Κοινά χαρακτηριστικά
Τα εγκλήματα πάθους που έχουν καταγραφεί στα ελληνικά ποινικά χρονικά είναι άπειρα. Και έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Βασικό στοιχείο η ζήλεια και συχνά η εγκατάλειψη. Οι δράστες, άνδρες ή γυναίκες, μόλις πραγματοποιήσουν την τρελή τους σκέψη, λυτρώνονται. Δεν τους ενδιαφέρει αν θα συλληφθούν, αδιαφορούν για τη φυλακή που τους περιμένει.

«Επιτέλους τέλος» είχε γράψει με αίμα στον τοίχο του σπιτιού της φίλης του που τη δολοφόνησε με φρικτό τρόπο, ο μαθηματικός Επ. Τάτσης. Η λύτρωση που ένιωσε όταν έκαψε το ήδη κατακρεουργημένο σώμα της χορεύτριας, ήταν φανερή. Άλλωστε, το αίμα της επιγραφής ήταν δικό της!

Μια άλλη κατηγορία εγκλημάτων πάθους, με εντελώς διαφορετικό σχεδιασμό, είναι εκείνα που διαπράττονται διά της… τεθλασμένης. Όταν δηλαδή ο δράστης δεν επιλέγει μόνος το θύμα του, αλλά κατευθύνεται από άλλο πρόσωπο που τον χρησιμοποιεί ¬ εκμεταλλευόμενο το πάθος του για εκείνο ¬ προκειμένου να «βγάλει» έτσι από τη μέση ένα ανθρώπινο εμπόδιο.

Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση Κολιτσοπούλου-Σγουρίδη, όπου ο τελευταίος, τρελά ερωτευμένος με την παντρεμένη Κάτια, δολοφόνησε τον άνδρα της εκτελώντας ¬ κατά την κατηγορία ¬ σχέδιο δικό της. Στην προκειμένη περίπτωση, η λύτρωση δεν ήρθε ποτέ για τους δύο εραστές…

Γιάννης Σγουρίδης - Κάτια Κολιτσοπούλου

Ερωτικά εγκλήματα που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη

Ο Μεταξάκης που έπνιξε τα παιδιά του στον Αλμυρό για να εκδικηθεί τη γυναίκα του δεν ήταν ο μόνος μακελάρης. Κυριευμένος από το πάθος για την όμορφη Στέλλα Σπυριδάκη, ο Δημήτρης Κίτσος την εκδικήθηκε, κτυπώντας την στο πιο ευαίσθητο σημείο της. Στα παιδιά της που λάτρευε. Τον 18χρονο Λευτεράκη της και την 23χρονη Ιωάννα. Τα εκτέλεσε εν ψυχρώ, αδειάζοντας πάνω τους τις σφαίρες τού πιστολιού του, αφού προηγουμένως αποπειράθηκε να σκοτώσει τη μητέρα τους πετώντας την από το μπαλκόνι. Με το ίδιο όπλο, αμέσως μετά το μακελειό, έβαλε τέλος στη ζωή του .

Με χειροβομβίδα
«Ωραία. Ήταν πολύς καιρός. Είμαι ευτυχής που επικοινώνησες μαζί μου και ότι σου έλειψα. Σου εύχομαι τύχη στην καινούργια σου ζωή. Με αγάπη, Τζων».

Μια ερωτική επιστολή και ταυτόχρονα ένα «αγγελτήριο θανάτου» από τον καθηγητή ξένων γλωσσών Γιάννη Μπάρκεβιτς. Ένας απελπισμένος έρωτας που δεν έβρισκε ανταπόκριση από τη σύζυγο του 43χρονου αντιπλοιάρχου Σπύρου Μπενετάτου και ο οποίος σφραγίσθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο. Με μια «επιχείρηση καμικάζι» που τίναξε στον αέρα και τους δύο. Με μια χειροβομβίδα ο καθηγητής ξένων γλωσσών, απόγευμα Μεγάλης Πέμπτης του 1995, έγραψε τον επίλογο της ερωτικής του ιστορίας παίρνοντας εκδίκηση από τον αντίζηλό του και βάζοντας τέλος στη ζωή του. Ενας «επιτάφιος» πάθους, εκδίκησης και αυτοκαταστροφής, για τον ίδιο και τον αντίζηλό του στο όνομα της γυναίκας που αγαπούσε και δεν μπορούσε να αποχωρισθεί. Πήγε στο σπίτι του ζευγαριού αποφασισμένος να σκοτώσει και να αυτοκτονήσει. Μόλις ο Σπύρος Μπενετάτος τού άνοιξε την πόρτα, τράβηξε την περόνη της χειροβομβίδας και τα τίναξε όλα στον αέρα.

Πιέσεις
Η Γιώτα Γιουβάνη ήταν 21 χρόνων. Δεν είχε προλάβει να χαρεί τον έρωτα και τη ζωή. Τα όνειρά της και η ζωή της έγιναν κομμάτια. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο από τα χέρια του δολοφόνου Κωνσταντίνου Πασενώφ, 26 χρόνων. Θολωμένος από το ερωτικό πάθος του που δεν έβρισκε ανταπόκριση, την κατακρεούργησε ξημερώματα της 2ας Απριλίου 1997, στο δώμα της πολυκατοικίας της οδού Αχαρνών 443.

Η μοιραία γνωριμία της άτυχης κοπέλας με τον δολοφόνο της έγινε πριν από έξι μήνες στο εργαστήρι αγγειοπλαστικής όπου εργάζονταν και οι δύο. Ο Πασενώφ την ερωτεύθηκε παράφορα. Ένας έρωτας όμως που δεν έβρισκε καμία ανταπόκριση.

Η κοπέλα από την αρχή της γνωριμίας τους δεν του είχε αφήσει κανένα περιθώριο να ελπίζει για κάτι περισσότερο από μια απλή φιλία. Όσο η κοπέλα αρνιόταν να ανταποκριθεί στον έρωτά του, τόσο εκείνος την πίεζε φορτικά. Η Γιώτα αναγκάσθηκε να αλλάξει δουλειά για να τον αποφύγει.

Εγκλωβισμενος στο πάθος του ο Πασενώφ δεν άργησε να πάρει τη μοιραία απόφαση. Να εκτονώσει το πάθος του σκορπίζοντας το θάνατο. Ξημερώματα της 2ας Απριλίου αναρριχήθηκε στην ταράτσα της πολυκατοικίας όπου βρίσκεται το δώμα. «Βούτηξε» μέσα από την τζαμαρία στο δωμάτιο, την ώρα που η άτυχη κοπέλα κοιμόταν στο κρεβάτι της. Έπεσε πάνω της και την άρπαξε από το λαιμό μέχρι που αυτή λιποθύμησε. Με ένα μαχαίρι τη χτύπησε με μανία στο θώρακα, στους αγκώνες και στο λαιμό. Τόση ήταν η οργή του, η μανία για εκδίκηση, που το μαχαίρι έσπασε στα χέρια του και η λάμα έμεινε καρφωμένη στο λαιμό της κοπέλας. Την επομένη το βράδυ, ο δολοφόνος συνελήφθη κοντά στο σπίτι του, στην οδό Δημητρακοπούλου στο Κουκάκι. Ήταν σε άθλια κατάσταση από το ποτό και το χασίς, περιφερόταν στους δρόμους και παραμιλούσε: «Τη σκότωσα…» έλεγε, και χτυπούσε το κεφάλι του στον τοίχο.

Λουτρό αίματος
Σ’ ένα λουτρό αίματος «έπνιξε» το πάθος του για την εν διαστάσει σύζυγό του Δέσποινα Κώτση ο 25χρονος Βασίλης Μουζακίτης, ο οποίος όρμησε σε κατάσταση αμόκ στο θάλαμο του νοσοκομείου «Σωτηρία» όπου αυτή νοσηλευόταν και την εκτέλεσε εν ψυχρώ με κυνηγετική καραμπίνα. Από το μένος του δράστη δεν γλίτωσε ούτε η μητέρα της 20χρονης Δέσποινας. Έστρεψε εναντίον της την καραμπίνα και πάτησε πολλές φορές τη σκανδάλη τραυματίζοντάς την θανάσιμα. Σκηνές αλλοφροσύνης ακολούθησαν την εισβολή του δράστη στο νοσοκομείο. Ασθενείς, επισκέπτες και προσωπικό, όταν άκουσαν τους πυροβολισμούς, άρχισαν να τρέχουν έντρομοι στους διαδρόμους για να καλυφθούν. Ο δολοφόνος, εκμεταλλευόμενος τη σύγχυση, διέφυγε αλλά συνελήφθη λίγο αργότερα από αστυνομικούς της Άμεσης Δράσης που τον εντόπισαν.

Θύματα του ερωτικού δράματος και τα δύο ανήλικα παιδιά του ζευγαριού τα οποία έμειναν στο δρόμο ορφανά από μητέρα και με τον πατέρα τους στη φυλακή.

Ο 25χρονος Βασίλης Μουζακίτης ζήλευε παθολογικά την όμορφη γυναίκα του. Άγριοι καβγάδες και σκηνές ζηλοτυπίας δηλητηρίαζαν σχεδόν καθημερινά τη ζωή του ζευγαριού. Μέχρι που η 20χρονη Δέσποινα Κώτση τα «βρόντηξε» και έφυγε από το σπίτι. Ούτε όμως στο σπίτι της μητέρας της, όπου κατέφυγε, δεν βρήκε την ησυχία της. Το παρελθόν την «κυνηγούσε». Ο Βασίλης Μουζακίτης δεν μπορούσε να αποδεχθεί τον χωρισμό και την πίεζε φορτικά να επανασυνδεθούν.

Με λοστό

Έσερνε τα βήματά του στην παραλία της Ραφήνας. Τα χέρια του ήταν γεμάτα αίματα. Ένα ανθρώπινο ράκος. Παραμιλούσε συνεχώς. Οι αστυνομικοί που τον είδαν να περιφέρεται σε αυτήν την άθλια κατάσταση με κομμένες τις φλέβες στην παραλία της Ραφήνας, αφού του έδωσαν τις πρώτες βοήθειες για να σταματήσει η αιμορραγία, τον έβαλαν σε περιπολικό και τον οδήγησαν στο «Ιπποκράτειο». Στο δρόμο για το νοσοκομείο ο 40χρονος μαθηματικός Επαμεινώνδας Τάτσης τους αποκάλυψε την τραγική αλήθεια. Λίγες ώρες πριν είχε σκοτώσει και είχε κάψει τη γυναίκα που αγαπούσε παράφορα. Την 27χρονη χορογράφο Χαρίκλεια Οικονόμου.

Τον μοναδικό έρωτα της ζωής του, όπως ο ίδιος έλεγε. Λογόφεραν για ασήμαντη αφορμή. «Της ζήτησα να κάνουμε έρωτα. Αυτή αρνήθηκε και μου είπε να πάω στην κουζίνα να της φτιάξω καφέ». Γι’ αυτόν ήταν μεγάλη προσβολή. «Θόλωσε», άρπαξε ένα λοστό και της πολτοποίησε το κεφάλι. Στη συνέχεια έβαλε φωτιά και την έκαψε. Ο Επαμεινώνδας Τάτσης στη συνέχεια επιχείρησε να βάλει τέλος στη ζωή του κόβοντας τις φλέβες του.

Αναδημοσίευση από την κρητική εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ