20 αυτοτελείς ιστορίες με θέμα την αγάπη ως ιδέα διαδραματίζονται στο σύγχρονο Παρίσι. Καθεμιά από αυτές προσπαθεί να αφήσει το δικό της στίγμα, να συγκινήσει ή ακόμα και να προβληματίσει…
Κριτική: Παρίσι: Πόλη του έρωτα ή των ανθρώπων;
Με βασικό άξονα το Παρίσι και την αγάπη, η συγκεκριμένη πολυσυλλεκτική δημιουργία, αν μη τι άλλο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Σκηνοθέτες και πρωταγωνιστές διαφόρων κινηματογραφικών σχολών συναντιούνται με σκοπό να συνθέσουν μια ταινία με κεντρικό άξονα το Παρίσι, τους ανθρώπους και την αγάπη. Και όλοι ομόφωνα λένε: Paris, je t'aime… Γίνεται αντιληπτό εξ' αρχής πως είναι δύσκολο να εξετάσουμε και να αξιολογήσουμε συνολικά το συγκεκριμένο έργο. Αναφορικά, η δράση εκτυλίσσεται σε 20 διαφορετικές περιοχές της γαλλικής πρωτεύουσας, από τον κλασικό και ολίγον banal πλέον Πύργο του Άιφελ και τη γραφική Μονμάρτη μέχρι τα υποβιβασμένα και σχεδόν κακόφημα Σαιν – Ντενί και Πιγκάλ.
Από τις πρώτες μέρες του κινηματογράφου, η Νέα Υόρκη αποτελούσε ανέκαθεν την ονειρική κινηματογραφική πόλη – η πολυσυλλεκτικότητα σε επίπεδο μοναδικών χαρακτήρων, οι ουρανοξύστες της από πέτρα και ατσάλι που αγγίζουν τα σύννεφα, οι έρωτες που διαδραματίζονται στις στέγες της... Όλα αυτά αποτελούν το ιδανικό φόντο για κάθε είδους δράση, κωμωδία, δράμα και ποίηση. Η πόλη απαθανατίστηκε στη μεγάλη οθόνη με εκατοντάδες διαφορετικούς τρόπους σε χιλιάδες ταινίες. Σήμερα, ανοίγεται ένα νέο, φρέσκο, υπέροχα ρομαντικό παράθυρο αγάπης και έρωτα με θέα αυτή την πόλη: από την πρώτη αγάπη, την ανεκπλήρωτη και τη χωρίς διάρκεια, μέχρι την αγάπη που μένει ανεξίτηλη στη μνήμη, την ατελέσφορη, την αγάπη που λαχταράς και την αγάπη που διαρκεί για πάντα. Κι όλα αυτά μέσα από τον φακό μιας ομάδας νέων, παθιασμένων δημιουργών από όλο τον κόσμο.
Αφιέρωμα του Oliver Stone στο ροκ συγκρότημα ”The Doors” και μία βιογραφία του πρώην τραγουδιστής του συγκροτήματος Jim Morrison. Η ταινία ακολουθεί τον Morrison από τις ημέρες του ως φοιτητής κινηματογράφου στο Λος Άντζελες μέχρι το θάνατό του στο Παρίσι το 1971, στην ηλικία των 27.
ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΉ (Once upon a time in America, 1984)
ΚΡΑΜΕΡ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΡΑΜΕΡ (Kramer vs. Kramer, 1979)
Η Τζοάνα Κράμερ εγκαταλείπει τον σύζυγό της και τον γιό τους, όταν συνειδητοποιεί ότι ο γάμος της δεν πηγαίνει καλά. Ο Τέντ, ο οποίος δεν έχει ασχοληθεί με το γιό του λόγω της δουλειάς του, αναγκάζεται να μάθει πως είναι να μεγαλώνει κανείς παιδιά. Όταν τελικά προσαρμόζεται στον νέο του ρόλο, η Τζοάνα επιστρέφει ζητώντας να αναλάβει την κηδεμονία του παιδιού.
Η πιο διάσημη κοινωνική ταινία, πάνω στο θέμα του διαζυγίου και του αντίκτυπου που έχει στα παιδιά, με καθαρό, αποστασιοποιημένο και αντικειμενικό βλέμμα στην περιγραφή των καταστάσεων και στο μοίρασμα των ευθυνών, ευαίσθητο και συγκινητικό χωρίς να διολισθαίνει σε φτηνούς μελοδραματισμούς και πάνω απ'όλα με υπέροχες ερμηνείες από τους δύο πρωταγωνιστές (Μέριλ Στριπ και Ντάστιν Χόφμαν).
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΓΚΟ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ (Ultimo tango a Parigi / Last Tango in Paris, 1972)
Από τις διασημότερες ταινίες του μοντέρνου κινηματογράφου, πάνω στην σχέση έρωτα και θανάτου (οι σκανδαλώδεις σκατολογικές αναφορές του Μπράντο στις θεωρίες του Ράιχ και του Μπατάϊγ το επιβεβαιώνουν), μια ψυχαναλυτική προσέγγιση του υφέρποντος σε κάθε ερωτική σχέση σαδομαζοχισμού και της αυτοκαταστροφής, ένα σχόλιο για την παρακμή των απελπισμένων σχέσεων και μια συνταρακτική σπουδή της προσωπικής αποτυχίας. Περιορισμένη εν'πολλοίς στους τέσσερις τοίχους ενός ψυχρού και άδειου οικήματος (που εντείνει το αίσθημα της ασφυξίας), δημιουργήθηκε μετά τον "Κομφορμίστα" και ισχυροποίησε τη φήμη του Μπερτολούτσι ως έναν από τους σπουδαιότερους δημιουργούς του ευρωπαϊκού σινεμά. Η ερμηνεία του Μάρλον Μπράντο είναι συγκλονιστική, δίπλα στην νεαρή τότε Σνάϊντερ.
ΑΝΟΙΞΗ, ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ, ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΞΗ (Spring, Summer, Fall, Winter and Spring, 2003)
Με μια εκπληκτική λιτότητα στα εκφραστικά του μέσα και στην πλοκή (χαρακτηριστικά όλου του έργου του) Ο Κιμ Κι Ντουκ αφήνει εδώ τις περιπλοκές της ζωής πέρα από τα βουνά και επικεντρώνεται στο ουσιώδες. Δεν ενδιαφέρεται να καταγράψει τις περιπέτειες και τις διαδρομές μιας συγκεκριμένης επιθυμίας ανάμεσα σε ανθρώπους και αντικείμενα, νοιάζεται μονάχα να καταγράψει με αφαιρετικό τρόπο την επιθυμία γενικότερα και να στοχαστεί στη φύση της.
Ελάχιστοι διάλογοι, απέραντες εκφραστικές σιωπές, εκόνες εκθαμβωτικές που μας μεταφέρουν την αίσθηση της αδιατάρακτης γαλήνης της Φύσης, σε αντιδιαστολή με το τρικύμισμα της ψυχής του ήρωα, (έξοχα κινηματογραφημένη αυτή η σχέση), πλάνα σταθερά με συμμετρικά καδραρίσματα που υποβάλλουν την αιωνιότητα και την ισορροπία αντίστοιχα, επαναλαμβανόμενα μοτίβα (όπως οι πόρτες που ανοίγουν), που μας υπενθυμίζουν την ρυθμικότητα της Ζωής, όλα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας "ζεν" ατμόσφαιρας με ιδιαίτερο ρυθμό, που είτε σε συνεπαίρνει μονομιάς, είτε σ'αφήνει οριστικά "απ΄'εξω".
Ελάχιστοι διάλογοι, απέραντες εκφραστικές σιωπές, εκόνες εκθαμβωτικές που μας μεταφέρουν την αίσθηση της αδιατάρακτης γαλήνης της Φύσης, σε αντιδιαστολή με το τρικύμισμα της ψυχής του ήρωα, (έξοχα κινηματογραφημένη αυτή η σχέση), πλάνα σταθερά με συμμετρικά καδραρίσματα που υποβάλλουν την αιωνιότητα και την ισορροπία αντίστοιχα, επαναλαμβανόμενα μοτίβα (όπως οι πόρτες που ανοίγουν), που μας υπενθυμίζουν την ρυθμικότητα της Ζωής, όλα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας "ζεν" ατμόσφαιρας με ιδιαίτερο ρυθμό, που είτε σε συνεπαίρνει μονομιάς, είτε σ'αφήνει οριστικά "απ΄'εξω".
Η επική φαντασμογορία του Κόπολα, μεταφέρει το μυθιστόρημα "Σκοτεινή καρδιά" του Κόνραντ από το 1899 στην καρδιά του πολέμου του Βιετνάμ και πραγματοποεί μία από τις σημαντικότερες - αν και αρκετά αμφιλεγόμενες στο ιδεολογικό τους πεδίο - ταινίες, στην ιστορία του σινεμά, πάνω στις διαβρωτικές συνέπειες του πολέμου. Η ταινία παρακολουθεί την πορεία του δολοφόνου του στρατού Γουίλαρντ (Μάρτιν Σιν) στις ζούγκλες της Καμπότζης, όπου αναζητά τον αποστάτη συνταγματάρχη Κουρτς (Μάρλον Μπράντο), για να τον σκοτώσει.
ΟΙ ΓΕΦΥΡΕΣ ΤΟΥ ΜΑΝΤΙΣΟΝ (the bridges of madison county, 1995)
Με σκηνοθετικό βλέμμα εστιασμένο και στις πιο μικρές φευγαλές κινήσεις των χαρακτήρων (που κρύβουν όμως πολλά), και με ερμηνείες που περνάνε στο πάνθεον (τόσο του Ίστγουντ, όσο κυρίως της Μέρυλ Στριπ), ο Ίστγουντ μας προσφέρει ένα κυριολεκτικά αλησμόνητο κινηματογραφικό δώρο.
ΦΟΡΕΣΤ ΓΚΑΜΠ (Forrest Gump, 1994)
Η πολυβραβευμένη και εμπορικά επιτυχημένη ταινία του Ζεμέκις, που δίχασε αρκετά κοινό και κριτικούς. Στον - χαμηλού δείκτη νοϋμοσύνης - κεντρικό της ήρωα (τον υποδύεται ένας πειστικός Τόμ Χάνκς), που καταφέρνει να φτάσει στην κορυφή και να ιδρύσει μια πανίσχυρη εταιρία, άλλοι διείδαν την εξύμνηση της απλότητας, της αγνότητας και την δύναμη του "δρόμου της καρδιάς" απέναντι στην υπεραναπτυγμένη, ψυχρή και απάνθρωπη "διανόηση" του πολιτισμού μας - και την λάτρεψαν - και άλλοι είδαν απλοϊκά και "εκ' του πονηρού" προερχόμενα (δεδομενου και της αμερικάνικης καταγωγής της ταινίας) ιδεολογικά μηνύματα (που χοντρά - χοντρά συνοψίζονται στο μότο "μείνε ηλίθιος για να πετύχεις και να ευτυχήσεις").
ΤΑ ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ (The remains of the day, 1993)
Τα απομεινάρια μιας ζωής, που αρνήθηκε στον "σωστό χρόνο" τα επίμονα κελεύσματα της Αγάπης, προκειμένου να υπηρετήσει με απόλυτη αφοσίωση (που θυμίζει σαμουράι), τον δικό του κώδικά Αξιών. Η Αγάπη όμως και εφ'όσον δεν είναι φθηνός και επιπόλαιος συναισθηματισμος, δεν μπορεί να στέκεται έξω απ'αυτόν τον κώδικα.
BILLY ELLIOT (2000)
Στην επαρχιακή Αγγλία του 1984 και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων, ο 11χρονος Μπίλι κάνει κρυφά μαθήματα μπαλέτου, αντί να προπονείται στην πυγμαχία. Η κλίση του στο χορό παρεξηγείται από το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον, που έχει μια άλλη νοοτροπία και κουλτούρα, χάρη όμως στην επιμονή της δασκάλας του, ο Μπίλι καταφέρνει να θριαμβεύσει.
Μία πολύ συμπαθητική και συγκινητική ταινία γύρω από την προσπάθεια ενός νεαρού εφήβου που προσπαθεί να ξεφύγει απ΄το μίζερο και καταπιεστικό περιβάλλον της επαρχιακής Αγγλίας. Εξαιρετικοί δεύτεροι χαρακτήρες (ο πατέρας, η δασκάλα), ρεαλιστική περιγραφή της επαρχιακής Αγγλίας, αισιόδοξο πνεύμα και ηχητική μπάντα με γνωστά τραγούδια των Clash και των T.Rex.Billy ElliotΟ ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ (Dead Poets Society, 1989)
ΣΤΗ ΦΩΛΙΑ ΤΟΥ ΚΟΥΚΟΥ (One Flew Over the Cuckoo's Nest, 1975)
Βασισμένο στο κλασικό μυθιστόρημα του Κεν Κέσι, που κυκλοφόρησε στη δεκαετία του '60, το έργο αυτό ήταν από τις σπάνιες ταινίες που επαινήθηκαν από τους κριτικούς, εξασφάλισαν εμπορική επιτυχία και σάρωσαν τα Όσκαρ. Μια παραβολή με θέμα τη σύγκρουση ανάμεσα στην εξατομίκευση και την ομαδική συμμόρφωση, που χρησιμοποιούσε τον μικρόκοσμο ενός ασύλου του Όρεγκον στη θέση της σύχρονης αμερικάνικης κοινωνίας.
Το ψυχιατρείο (χώρος διεξαγωγής της δράσης) αποτελεί μεταφορά της Αμερικής, η οποία κάτω από τον άτεγκτο και δήθεν ανθρωπιστικό μηχανισμό, κρύβει μια απάνθρωπη λειτουργία, αφού το μόνο που κάνει στην πραγματικότητα είναι να προσπαθεί να υποτάξει - αντί να αναπτύξει και εκλεπτύνει - κάθε ιδιατερότητα της ανθρώπινης φύσης και να πνίξει κάθε διαφορετική φωνή, που απειλούν την καθεστηκυία τάξη.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΟΔΟΣ: ΡΙΤΑ ΧΕΪΓΟΥΟΡΘ (The shawshank redemption, 1994)
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΙΑΝΟΥ (The piano, 1993)
Ο ΤΑΞΙΤΖΗΣ (Taxi Driver, 1976)
Η έξοχη σπουδή του Σκορτσέζε πάνω στην αποξένωση και στην μοναξιά των μεγαλουπόλεων, ήταν ένα από τα σημαντικότερα έργα της δεκαετίας του '70, βασισμένο στο συναρπαστικό σενάριο του Πολ Σρέιντερ και στη συγκλονιστική ερμηνεία του Ρόμπερτ ντε Νίρο, στο ρόλο του ταξιτζή του Μανχάταν, που μεταμορφώνεται σε εξολοθρευτή άγγελο τιμωρό. Ένας βασανισμένος συναισθηματικά βετεράνος του Βιετνάμ που δεν αντέχει τον κόσμο της υποκουλτούρας που τον περιβάλλει και αποφασίζει να δράσει:
ΜΠΟΝΙ ΚΑΙ ΚΛΑΙΝΤ (Bonnie and Clyde, 1967)
Οι "κακοί" της ταινίας είναι με το μέρος του νόμου και η παρανομία που εκθειάζεται έμμεσα, είχε μεγάλη επιτυχία στην αντι-κουλτούρα της δεκαετίας του '60, πράγμα που συνέβαλε στην τεράστια εισπρακτική επιτυχία της ταινίας και σ'ενα είδος μυθοποίησής της. Ήταν μια ταινία σταθμός στην παρουσίαση της βίας στην οθόνη - όπως και η "Άγρια συμμορία" του Πέκινπα, δύο χρόνια αργότερα - κυρίως λόγω του αιματηρού φινάλε της. Ο Άρθουρ Πεν, γαζώνει με σφαίρες τον κώδικα δεοντολογίας, που επέβαλλε αυστηρά όρια στην αναπαράσταση της βίας.
ΦΑΡΓΚΟ (Fargo, 1996)
Μια αληθινή ιστορία που δίνει την αφορμή στους αδελφούς Κοέν να επιδοθούν σε μια θαυμάσια κοινωνιολογική και χαρακτηρολογική μελέτη (για την αμερικάνικη επαρχία και τους ανθρώπους της), χτίζοντας έτσι την πιο "ρεαλιστική" ταινία της φιλμογραφίας τους (μαζί με το "Blood Simple"). Δανειζόμενοι την φόρμα του αστυνομικού θρίλερ σχολιάζουν για μία ακόμη φορά με ειρωνική διαβρωτική ματιά - διανθισμένη με το γνώριμο μαύρο χιούμορ τους - την διαστρέβλωση του αμερικάνικου ονείρου και το πως αυτήν η διαστρέβλωση έχει διαποτίσει τις συνειδήσεις ακόμα και των φαινομενικά αγνών ανθρώπων (αυτών που ζουν στις απομονωμένες επαρχιακές πόλεις), προσφέροντάς μας, ένα ακόμα αριστούργημα.
ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ (Dancer in the Dark, 2000)
Η Σέλμα, μια σχεδόν τυφλή Τσέχα μετανάστρια στις ΗΠΑ, συγκεντρώνει χρήματα για να εγχειρίσει το παιδί της που έχει την ίδια πάθηση στα μάτια, Κατηγορείται όμως για φόνο και καταδικάζεται σε θάνατο, απόφαση που αποδέχεται μοιρολατρικά, μια και τα χρήματα που απαιτούνται για την αναθεώρηση της δίκης προορίζονται για το παιδί της.
Μια ταινία έκπληξη από τον ιδιοφυή ημιπαράφρονα Λαρς Φον Τρίερ, που καταφέρνει να συγκεράσει πράγματα αντιφατικά μεταξύ τους. Το μιούζικαλ με το προλεταριακό φόντο, την μπρεχτική αποστασιοποίηση (μέσω πανέξυπνων ευρημάτων) με την αριστοτελική ταύτιση (ακολουθώντας τους κώδικες του μελοδράματος), την λαμπερή Μπιοργκ (που πραγματικά συγκλονίζει με την ερμηνεία της) με μια αντιχολιγουντιανή διάθεση. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που ξεπερνά κάθε κατηγοροποίηση και ταξινόμιση, η οποία βραβεύτηκε στις Κάννες με τον Χρυσό Φοίνικα.
ΣΙΝΕΜΑ Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (Nuovo cinema Paradiso, 1988)
Η τρυφερή, ποιητική αναφορά πάνω στην αθωότητα, τη νεότητα, τη φιλία, τον κινηματογράφο, που εξακολουθεί να συναρπάζει το κοινό με το μίγμα συναισθηματισμού, νοσταλγίας, και των εικόνων μιας περασμένης εποχής. "Ήθελα να δημιουργήσω μια φαντασία για την εποχή που ο κινηματογράφος ήταν έξαψη", λέει ο Τορνατόρε που κατάφερε όχι μόνο αυτό, αλλά παράλληλα κατέγραψε το μεταβαλλόμενο πρόσωπο ολόκληρου του κόσμου. Γεμάτο από όμορφες και εξαιρετικά συγκινητικές εικόνες, το φιλμ είναι μια συναρπαστική μελέτη των ηθών μιας μικρής πόλης και μια ευλογία στην δύναμη της φαντασίας.
Απλά τέλειο!