Η Édith Piaf γεννήθηκε στο Παρίσι στις 19 Δεκεμβρίου 1915.
Το πραγματικό της όνομα ήταν Εντίθ Τζοβάνα Γκασιόν (Édith Giovanna Gassion) και ήταν Γαλλίδα τραγουδίστρια, ίσως η πιο σημαντική παρουσία στη γαλλική σκηνή των βαριετέ. Τραγούδια όπως το La vie en rose (1946) και το Non, je ne regrette rien (1960), εκτόξευσαν τη φήμη της και την κατέστησαν την πιο δημοφιλή τραγουδίστρια της Γαλλίας.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου του 1915, κάτω από μια λάμπα γκαζιού. Ο πατέρας της, Λουί Αλφόνς Γκασσιόν, ήταν ακροβάτης του δρόμου και η μητέρα της, Ανιτά Μεγιάρ (Anita Maillard), ήταν λυρική τραγουδίστρια, γνωστή με το ψευδώνυμο Line Marsa. Λίγες εβδομάδες μετά τη γέννησή της την εγκατέλειψε και η μικρή Εντίθ περνάει τα πρώτα της χρόνια πρώτα κοντά στη μητρική της γιαγιά. Το 1917 ο πατέρας της, που εργαζόταν ως ακροβάτης στο τσίρκο Ciotti, την πήγε στη δική του μητέρα, η οποία ζούσε στο Μπερνέ (Bernay) της (Νορμανδίας) και ήταν ιδιοκτήτρια ενός οίκου ανοχής. Το 1919 η Εντίθ αρρωσταίνει από κάποια πάθηση στον εγκέφαλο και τυφλώνεται. Μετά από δύο χρόνια όμως θεραπεύεται χωρίς τη βοήθεια γιατρού και η όρασή της επανέρχεται. Ήταν εφτά χρονών, όταν ο πατέρας της άρχισε να την παίρνει μαζί του στις περιοδείες που έκανε με το τσίρκο και γυρνά μαζί του όλη τη Γαλλία. Στα δέκα της η Εντίθ άρχισε να τραγουδάει στους δρόμους. Αν και ο πατέρας της ήθελε να την κάνει ακροβάτη, γρήγορα κατάλαβε πως η κόρη του είχε “όλο το ταλέντο στο λαιμό και καθόλου στο κορμί” – όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο ίδιος.
Η καριέρα
Στα 15, έχοντας ανακαλύψει τη θαυμάσια φωνή της, εγκατέλειψε τον πατέρα της για να ζήσει στο Παρίσι, τραγουδώντας στους δρόμους. Στα 17, συναντά τον Λουί Νυυπόν (Louis Dupont), ζουν μαζί και σε ένα χρόνο, στις 11/2/1933, κάνουν ένα κοριτσάκι, τη Μαρσέλ, που όμως μετά από δύο χρόνια πεθαίνει από μηνιγγίτιδα. Εκείνη συνεχίζει να τραγουδά στους δρόμους της Πιγκάλ, όπου και γνωρίζει τον Λουί Λεπλέ (Louis Leplée), διευθυντή του πιο κομψού παρισινού καμπαρέ στα Ηλύσια Πεδία. Μαγεμένος από τη φωνή της υπογράφει συμβόλαιο μαζί της και τη βαφτίζει «Môme Piaf» (μικρό σπουργίτι). Το 1935 της βγάζει και τον πρώτο της δίσκο. Λίγο αργότερα όμως ο μέντοράς της Λεπλέ δολοφονείται και η ίδια κατηγορείται πως γνωρίζει τον δολοφόνο αλλά δεν τον καταδίδει. Αν και αθωώθηκε με τη βοήθεια ενός νέου συντρόφου, του τραγουδοποιού Ρεμόν Ασό (Raymond Asso), που είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της, φεύγει για να ζήσει στην επαρχία αλλά επιστρέφει στο Παρίσι το 1937.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου πολέμου και τη γερμανική κατοχή, δίνει συναυλίες για αιχμάλωτους πολέμου. Εισάγει πλαστές άδειες εργασίας στα κέντρα κράτησης αιχμαλώτων και βοηθάει πολλούς Γάλλους φαντάρους να δραπετεύσουν. Γύρω στα 23 της είναι πια μια μεγάλη προσωπικότητα και γυρνάει την πρώτη της ταινία που θριαμβεύει. Από τότε συνεχίζει μια πετυχημένη καριέρα και κάνει μια έντονη ζωή, δίπλα σε αρκετούς συντρόφους. Στα 30 της ερωτεύεται τον Υβ Μοντάν και αναλαμβάνει να στήσει την καριέρα του. Στα τέλη του 1945, γράφει μόνη της την τεράστια επιτυχία της La vie en rose, που στην αρχή περνά αδιάφορη. Καθ’ όλη την καριέρα της γράφει περίπου 80 τραγούδια.
Το αλκοόλ
Γνωρίζει μεγάλες δόξες και στη Νέα Υόρκη, όπου ερωτεύεται τον βασιλιά του μποξ, Μερσέλ Σερντάν και ζουν ένα από τα πιο φημισμένα ρομάντζα της εποχής. Ο ξαφνικός θάνατος του Σερντάν σε αεροπορικό δυστύχημα, το 1949, βυθίζει την Πιάφ σε κατάθλιψη, που ποτέ δεν ξεπερνά πραγματικά. Το 1951 έχει δύο σοβαρά τροχαία, ενώ μετά το δεύτερο οι γιατροί της δίνουν για καιρό μορφίνη, στην οποία εθίζεται. Η Πιάφ την ανακατεύει μαζί με αλκοόλ, χειροτερεύοντας έτσι την ήδη κακή κατάσταση της υγείας της.
Simone Berteaut, η παντοτινή φίλη, το alter ego της Edith Piaf που, σε ηλικία 15 ετών, τραγουδούσε μαζί της στους δρόμους του Παρισιού. |
Τα επόμενα 2 χρόνια μένει κλεισμένη σπίτι της σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, μα το 1955, μόλις μαθαίνει πως θα τραγουδήσει στο θέατρο Ολυμπιά, με αφάνταστη ενέργεια δίνει μια αψεγάδιαστη παράσταση. Χωρίζουν με τον Πιλ το 1956. Με μεγάλο ζήλο κάνει άλλη μια περιοδεία στην Αμερική και είναι πια μια διεθνής σταρ.
Ο θάνατος
Η Εντίθ Πιάφ σβήνει την ίδια μέρα με τον φίλο της, Ζαν Κοκτώ, στις 11 Οκτωβρίου του 1963, μόλις στα 48 της χρόνια στο Plascassier, κοντά στο Grasse από κίρρωση. Ο σύζυγός της μεταφέρει την ίδια μέρα του θανάτου της τη σορό της στη «δική της πόλη», το Παρίσι. Ο τάφος της βρίσκεται στο παρισινό κοιμητήριο Περ Λασέζ.
Η Πιάφ έφυγε φτωχή αφήνοντας στον τελευταίο σύζυγό της πολλά χρέη και μια τεράστια ιστορία. Μαζί με την καριέρα της ως τραγουδίστρια (ηχογράφησε πάνω από 200 τραγούδια) βοηθούσε και στην προώθηση νεαρών ταλέντων στη μουσική σκηνή της εποχής εκείνης. Είχε μεταξύ άλλων μεγάλη συμμετοχή στην προώθηση καλλιτεχνών, όπως Σαρλ Αζναβούρ, Ζιλμπέρ Μπεκό, Έντι Κονσταντέν, Υβ Μοντάν, Ζορζ Μουστακί, Ζακ Πιλ κλπ.
Η Edith Piaf και ο τραγουδιστής Théo Sarapo (Θεοφάνης Λαμπούκας), ο τρίτος και τελευταίος άντρας της. Ο Théo Sarapo ήταν 26 ετών όταν παντρεύτηκε την Edith Piaf που ήταν είκοσι χρόνια μεγαλυτερή του. Ο γάμος τους κράτησε ένα χρόνο μέχρι τον θάνατο της Edith Piaf. Δεκάδες χιλιάδες Παριζιάνοι ακολούθησαν το φερετρό της, αλλά η Καθολική Εκκλησία αρνήθηκε να τελέσει θρησκευτική κηδεία, επειδή, σύμφωνα με το L'Osservatore Romano, όργανο του Βατικανού, η Edith Piaf. "έζησε συνεχώς σε κατάσταση δημόσιας αμαρτίας, όντας ένα είδωλο προκατασκευασμένης ευτυχίας |
(απόσπασμα από τη συνέντευξη που έδωσε το 1962 η Edith Piaf στον δημοσιογράφο Pierre Desgraupes στη γαλλική εκπομπή Cinq colonnes à la une).
- κάθε φορά που σας βλέπουμε να επανεμφανίζεστε σ' αυτήν την οθόνη για να τραγουδήσετε, έχουμε την εντύπωση ότι αντικρύζουμε ένα θαύμα, ένα θαύμα που δεν περιμέναμε πια. Από που πηγάζει αυτή η δύναμη, αυτό το κουράγιο που σας γλιτώνουν από πολύ άσχημες καταστάσεις ;
- Νομίζω πως είναι η πίστη, η πίστη σε όλα.
- Πιστεύετε στην τύχη ;
Πιστεύω, απλά πιστεύω.
- Στη μοίρα ;
- 'Οχι. δεν πιστεύω στη μοίρα. Πιστεύω πως τα καλά πράγματα έρχονται αν τα επιθυμούμε. Πιστεύω πως μπορούμε να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε κακή συγκυρία.
- Δεν είπατε ποτέ μιά φορά στη ζωή σας, όταν ήσασταν άρρωστη για παράδειγμα ή στο κρεβάτι, ότι υπάρχουν όρια, κι ότι αυτά τα όρια τα έχετε περάσει ;
- Ασφαλώς, όταν είναι κανείς άρρωστος, είναι πολύ δύσκολο να έχει και καλό ηθικό, αλλά, ακόμη κι όταν μου συμβαίνει προς στιγμή να αποθαρρύνομαι λίγο, αμέσως αντιδρώ, λέγοντας στον εαυτό μου πως δεν είναι δυνατόν, θα τα βγάλω πέρα.
- Η ζωή σας υπήρξε μάλλον ανοργάνωτη, βασανισμένη. 'Αλλοι καλλιτέχνες είναι πιο ευνοημένοι. Πιστεύετε πως αν τους είχατε μιμηθεί, η ζωή σας θα ήταν πιο ήσυχη ;
- Πιθανόν, αλλά πιστευώ πως δεν θα είχα δώσει αυτό που έδωσα στον κόσμο, πιστεύω πως σε ότι κάνω, όταν δίνω κάτι, το δίνω με όλη μου τη ψηχή.
- Δεν πιστεύετε στις "οικονομίες" ;
- Α, σίγουρα καθόλου.
- Ούτε ηθικά, ούτε υλικά ;
- Ναι, σε καμιά περίπτωση.
- Δεν σκέπτεστε τα γηρατειά, λόγου χάρη ;
- 'Οχι, θα δούμε όταν έρθουν.
- Φοβάστε το θάνατο, φοβηθήκατε ποτέ ότι θα πεθάνετε ;
- 'Οχι, δεν φοβάμαι το θάνατο.
- Το σκέπτεσετε ;
- Το έχω σκεφτεί, το έχω αποδεχτεί. Πρέπει να μου έτυχε και πιστεύω πως ήμουν προετοιμασμένη.
- 'Ενα από τα τραγούδια σας που τραγουδήσατε πριν ένα χρόνο, το Je ne regrette rien, το τραγουδήσατε εδώ στην εκπομή Cinq Colonnes, ένα τραγούδι που συγκλόνησε τον κόσμο γιατί μας φάνηκε πως μιλούσατε για σας ... πράγματι για σας μιλούσατε ; 'Οταν κρίνετε τη ζωή σας, δεν μετανοιώνετε πραγματικά για τίποτα, αν μπορούσατε να την ξαναφτιάξετε... ;
- Ακριβώς την ίδια.
- Την ίδια...
-Τα τραγούδια σας τραγουδούν πάντα τον έρωτα και ξέρουμε ότι για σας ο έρωτας δεν είναι μόνο μία λέξη, ένα θέμα για τραγούδι. Τι περιμένετε από τον έρωτα ;
- Αυτό που μου έδωσε.
- Δηλαδή ;
- Το φανταστικό, το λυπηρό, το τραγικό, το καταπληκτικό.
- Απογοητεύσεις ;
- Δεν απογοητεύτηκα ποτέ"