English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

.

Αναζητώντας τους μουσικούς στις γειτονιές του Père Lachaise

www.tips-fb.com
Παρίσι, Ιούλιος, Κυριακή απόγευμα. Ο καιρός είναι καλός και έτσι κατευθύνομαι στο νεκροταφείο του Père Lachaise. Χρωστάει το όνομα του στον Père La Chaise, τον εξομολογητή ενός από τους πολλούς Λουδοβίκους. Ο παπα-καρέκλας δηλαδή.
Το 1871, στις τελευταίες μάχες της ματωμένης εβδομάδας, στους τοίχους αυτού του νεκροταφείου είχανε εκτελέσει 147 μαχητές της κομμούνας, αν και οι θρύλοι μιλάνε για πολύ περισσότερους. Οι μάχες μέσα στο νεκροταφείο ήταν ο τραγικός επίλογος μιας ανελέητης εμφύλιας πολιτικής σύγκρουσης που συντάραξε το Παρίσι. Το προλεταριάτο του Παρισιού κόντρα στα κρατικά στρατεύματα των Βερσαλλιών. Βομβαρδισμοί, η πόλη στις φλόγες. Αυτή η απόπειρα για διαφορετική κατανομή του πλούτου και της εξουσίας προκάλεσε τη μήνι της άρχουσας τάξης και οδήγησε σε σκληρές μάχες και χιλιάδες εκτελέσεις. Ανθρωποι εκτελούνταν χωρίς δίκη, μερικές φορές μόνο με την υποψία ότι είχαν μπαρούτι στα χέρια, σημάδι ότι είχαν πολεμήσει. Το Père Lachaise είναι ένα συμβολικό νεκροταφείο και η κομμούνα, που πνίγηκε στο αίμα, σημάδεψε όλα τα αριστερά πολιτικά ρεύματα του μέλλοντος. Ισως γι’ αυτό και να έχουνε κάνει κενοτάφιο και για τον Ζορζ Μαρσέ, τον ηγέτη σύμβολο της γαλλικής κομμουνιστικής αριστεράς, ακριβώς απέναντι από τον τοίχο της εκτέλεσης των κομμουνάρων. Ο ίδιος θέλησε να θαφτεί αλλού. Τελικά, ο τόπος είναι πιο ισχυρός από την ιδεολογία.



Μπαίνω από την είσοδο του βουλεβάρτου Μενιλμοντάν και εντυπωσιάζομαι με τη μία. Αυτό δεν είναι νεκροταφείο, είναι ολόκληρη πόλη. Ο κύριος χάρτης δείχνει τις οδούς (μάλιστα, έχουμε και οδούς) και κάποιους από τους διάσημους κατοίκους του: Σοπέν, Μολιέρος, Νταβίντ, Τζιμ Μόρισον, Μπαλζάκ, Λεόν Μπλουμ, Οσκαρ Ουάιλντ, Μαρσέλ Προυστ, Ντελακρουά και πολλοί άλλοι. Γιατί όμως τόσες διασημότητες; Το Père Lachaise έγινε για να καλύψει τις ανάγκες του Παρισιού, όταν αποφασίστηκε να φύγουν τα νεκροταφεία από την πόλη. Βρισκόμενο εκείνη την εποχή εκτός πόλης, οι παριζιάνοι τα πρώτα χρόνια δεν το ήθελαν και άφηναν αλλού τα κοκκαλάκια τους. Αλλά οι αρχές ξέθαψαν τον Μολιέρο και τον Λα Φονταίν από εκεί που ήτανε θαμένοι και τους μετέφεραν στο Père Lachaise για να δώσουν αίγλη στο νεκροταφείο. Αλλες διασημότητες ακολούθησαν και το νεκροταφείο από τότε έγινε της μόδας.

Ανηφορίζω. Χαζεύω δεξιά κι αριστερά. Είμαι στο παλιό τμήμα του νεκροταφείου και οι τάφοι δεν είναι ακριβώς όπως τους ξέρουμε σήμερα, είναι σαν ψηλά στενόμακρα σπιτάκια. Ομορφα, πολλά από αυτά έχουνε και αγάλματα, από πέτρα, μάρμαρο ή μπρούτζο. Προσπαθώ να σκεφτώ κάτι ανάλογο στην Ελλάδα μας, δεν υπάρχει. Ενα τέτοιο νεκροταφείο προϋποθέτει αυτοκρατορικό παρελθόν, παιδεία, αριστοκρατία, μπουρζουαζία, πρωτοποριακούς ταξικούς αγώνες και πολλά άλλα. Η Γαλλία τα έχει αυτά, έτσι φύτρωσε και το Père Lachaise. Αλλά ας μη γελαστεί κανείς. Είναι ιντερνάσιοναλ ραχάτ μπαχτσές. Ολες οι φυλές είναι μαζεμένες: Γάλλοι, Ιταλοί, Έλληνες, Τούρκοι, Πέρσες, Αρμένιοι, Αγγλοι, Αμερικάνοι, Κινέζοι και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Υπομονή να έχει κανείς να χαζεύει τους τάφους. Όλες οι φυλές σημαίνει και όλες οι θρησκείες. Οι Γάλλοι δεν έχουν τέτοια κολλήματα. Αλλά ούτε και οι νεκροί, απ’ ό,τι φαίνεται. Το Père Lachaise είναι άλλη φάση, ήταν και είναι το πιο trendy κυπαρισσόχωμα. Αυτό το διάσημο νεκροταφείο είναι και η τελευταία πράξη ματαιοδοξίας, πριν η φωτιά ή τα σκουληκάκια πιάσουν δουλειά...


Ψεύτικος είναι ο ντουνιάς και ψεύτικη η ζωή μας,
αφού στη μαύρη γη θα μπει μια μέρα το κορμί μας

Μετά από λίγο πέφτω πάνω στον τάφο του Τούρκου σκηνοθέτη, του Γιλμάζ Γκιουνέι. Εδώ βρίσκεται και ο μεγάλος Κούρδος τραγουδιστής, ο Αχμέτ Καγιά. Λες και όσοι την μπαίνουν στο τούρκικο κατεστημένο θάβονται στο Père Lachaise.



Ψάχνω να βρω τον Σοπέν. Πάντα με γοήτευε ο Σοπέν. Η μουσική του έχει κάτι το αέρινο, έρχεται στ’ αυτιά μου σαν μελαγχολικό φθινοπωριάτικο αεράκι. Ύστερα από αρκετό περπάτημα φτάνω μπροστά στον τάφο του. Ο τάφος έχει πολλά λουλούδια, έχει και λίγο κόσμο μαζεμένο. Πάνω από το ανάγλυφο πορτραίτο του ένα άγαλμα μιας νέας γυναίκας. Τα μαλλιά λυτά, κοιτάζει μελαγχολικά προς τα κάτω. Η μορφή αυτή είναι σαν τη μουσική του. Με μαγεύει. Ντάλα ήλιος, αλλά εμένα μου έρχεται στο μυαλό ένα νυχτερινό του.



Συνεχίζω. Κατευθύνομαι προς τον Ροσσίνι. Περνάω από τάφους με πανέμορφα αγάλματα. Ένας στρατιώτης του πρώτου παγκοσμίου πολέμου αγναντεύει περήφανα, από κάτω είναι ένα κοριτσάκι που τον κοιτάζει. Πώς να σκοτώθηκε άραγε; Ποιος να ήταν; Το όνομά του δε μου λέει κάτι. Η Γαλλία πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος σε αυτόν τον πόλεμο. Σκέφτομαι τους πουρκουάδες που ακολούθησαν.

Προχωρώντας βλέπω τον τάφο του Ζερικό, του ζωγράφου του περίφημου πίνακα της Μέδουσας. Μερικές φορές η αθανασία μπορεί να είναι ένας μόνο πίνακας. Ήρεμος και περήφανος, έχει αράξει ακριβώς πάνω από ένα ανάγλυφο αντίγραφο του πίνακα, πάνω από τον πόνο και την αγωνία των άτυχων ναυτικών που ναυάγησαν και αναγκάστηκαν ύστερα από μέρες νηστικοί στη θάλασσα να φαγωθούν μεταξύ τους. Το μαρτύριο τους έγινε τραγουδάκι: «Il était un petit navire», το πήραμε κι εμείς: «Ηταν ένα μικρό καράβι»...

Νάμαστε. Εδώ λοιπόν ο Ροσσίνι έχει τάφο αντάξιο της προσωπικότητάς του. Εύθυμος, καλοφαγάς, δεν αξιοποίησε το τεράστιο ταλέντο του. Αυτοσυνταξιοδοτήθηκε νωρίς. Ο κόσμος δεν ξανάβγαλε τέτοιο μπαρμπέρη: Φίγκαρο εδώ! Φίγκαρο εκεί! Η πόρτα είναι γεμάτη λουλούδια. Θες ο τάφος του που είναι σωστό μνημείο, θες το έργο του, δε μελαγχολώ καθόλου. Σαν να ακούγεται μέσα από την πόρτα: Φίγκαρο! Φίγκαρο! Ετσι κι αλλιώς δεν είναι μέσα. Οι Ιταλοί ζήτησαν και τελικά πήραν τα οστά του.

Ανηφορίζω. Ενας μεγάλος γάλλος καλλιτέχνης ο Πιερ Ντεσπρόζ είναι εδώ. Να που βλέπω και έναν ζωντανό καλλιτέχνη! Αντικονφορμιστής, με μαύρο χιούμορ. Humoriste, είναι αυτό που λένε οι Αγγλοσάξωνες «one man show». Δεν ξέρω τι κάνει εδώ, κόσμος είναι μαζεμένος γύρω του και τον ακούει. Κλέβω μια φράση του: «Οι Εβραίοι ήτανε κατηγορηματικά αντίθετοι στη γερμανική κατοχή». Ο κόσμος γελάει. Αφήνω το περλασέζικο σόου και βρίσκομαι μπροστά από τον τάφο ενός ζωγράφου. Ενα σπασμένο τσέλο και μια επιγραφή, «Επιτέλους μόνος!». Τα βρόντηξε κανονικά, τάσπασε και την έκανε.

Βρίσκω τον Τζιμ Μόρισον. Στριμωγμένος τάφος από παντού, λες και του βρήκανε τραπέζι την τελευταία στιγμή. Αυτό το παιδί από τη Φλόριντα είναι και η πρώτη φίρμα σ’ αυτό το νεκροταφείο. Γουστάρω πολύ τους Doors, γουστάρω και τον Μόρισον. Στον τάφο του γινότανε ένα μπάχαλο πριν από λίγα χρόνια. Κόσμος καθότανε με κιθάρες, τραγουδούσε, τώρα όλα αυτά κοπήκανε. Εχει κόσμο μπροστά. Κάγκελα γύρω από τον τάφο και τρεις σεκιουριτάδες του νεκροταφείου πλαισιώνουν το ντεκόρ. Τζιμ, είσαι ροκ σταρ και μέσα στο Père Lachaise. Μια μίνι συναυλία. Μόνο τα νούμερα αλλάζουν: λιγότεροι θεατές, λιγότερη σεκιούριτι, λιγότερα κάγκελα, λιγότεροι μουσικοί, αλλά εσύ είσαι εδώ. Αργείς να βγεις στη σκηνή, σ’ αυτό το τραγούδι δε θα σε περιμένω. Ένα αναμμένο κερί πάνω από το χωματένιο τάφο του μαζί με λίγα πεταμένα άκαφτα τσιγάρα, όπως το συνηθίζουν οι θαυμαστές του. Θυμάμαι τον Σερζ Γκενσμπούργκ στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς, όπου ο κόσμος άφηνε τα εισιτήρια από το μετρό, καπάκια από ουίσκι και τσιγάρα Gauloises. Αυτά τα μικρά πράγματα είναι και αυτά που με αγγίζουν περισσότερο. Ανάβω το τσιγαράκι μου, όπως και κάποιοι άλλοι γύρω μου και χαζεύω τα ελληνικά κεφαλαία ανάγλυφα γράμματα κάτω από το όνομα του: «ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ». Θες τα ελληνικά, θες το νόημα της επιγραφής, μου σηκώνεται η τρίχα. Λέγεται ότι σημαίνει «κατά τη συνείδησή του», δηλαδή ότι έζησε σύμφωνα με τα πιστεύω του. Δεν ξέρω τι ήθελε να κάνει η οικογένεια του με την επιγραφή αυτή, εμένα μου κολλάει περισσότερο σαν να έζησε παρέα με τους δαίμονές του. Μου φαίνεται πιο ταιριαστό. Και στη ζωή του, και στα νεοελληνικά μου. «This is the end, my only friend, the end»… Να σαι καλά, όπου κι αν είσαι. Εμείς εδώ είμαστε, για μας δεν είναι καθόλου το τέλος.



Προχωράω και πέφτω σε ένα παλιό τάφο, όπου ένας «Maître souverain», με μια σπάθα ανάμεσα στα πόδια του την έχει αράξει ανάσκελα. Θυμάμαι τον ηγεμόνα του Μακιαβέλι και όλο το ιπποταριό. Όλα τα ’χει ο μπαχτσές. Λίγο παρακάτω ένα τοτέμ. Ε ναι, το είδαμε κι αυτό. Ανήκει σε ένα συγγραφέα, τον Μιγκέλ Ανγκελ Αστούριας από τη Γουατεμάλα, που πήρε και Νόμπελ λογοτεχνίας. Πάνω στο τοτέμ φιγούρες από τον πολιτισμό των Μάγια. Λίγο παρακάτω ένα άγαλμα με έναν καλοντυμένο τυπά του 19ου αιώνα, που κρατάει κόκκινα τριαντάφυλλα. Ελα Χριστέ και Παναγία μου… Αιώνιος ζεν πρεμιέ.


Επιταχύνω και πέφτω πάνω στον Φελίξ Φόρ, έναν πρόεδρο της γαλλικής δημοκρατίας. Ετυχε να γνωρίσω τη δισέγγονή του, η οποία μου έλεγε ότι πέθανε στο κρεβάτι, στην αγκαλιά μιας πόρνης. Αραγε γι’ αυτό τον έχουν ξαπλωμένο με τα σεντόνια από κάτω; Καμιά φορά οι Γάλλοι υπερβάλλουν εαυτόν. Παρακάτω βλέπω ένα τάφο με δύο «Compositeurs de musique», μουσικοσυνθέτες δηλαδή. Γκουστάβ και Ανρί Γκουμπλιέ. Πατέρας και γιός. Ο μπαμπάς ήτανε και διευθυντής ορχήστρας και ο γιος συνέθετε οπερέτες. Δεν είναι από αυτούς που γνωρίζω.

Τραβάω γραμμή για την Εντίθ Πιαφ. Μου κάνουν εντύπωση τα αγάλματα με τις γυναικείες μορφές στους τάφους. Ο ήλιος παίζει περίεργα με τα χρώματα και τις σκιές που δημιουργούν μια αίσθηση απόκοσμη. Δεν κοιτάζω τα ονόματα στους τάφους. Κοιτάζω τις γυναίκες που πενθούν τους νεκρούς, καθεμιά τους σε διαφορετική στάση. Αιώνιο πένθος, αιώνιες απαράλλαχτες εκφράσεις.



Ανηφορίζω το λοφάκι και περνάω πλατείες και κτίσματα που δε με πολυενδιαφέρουν. Για την ακρίβεια, τα κρεματόρια και σαν λέξη και σαν κτίρια με απωθούν, όσο ωραία κι αν είναι. Θυμάμαι το ντοκιμαντέρ για τον Πετρόπουλο και το αντίο του Νίκου Σύρου με το μπουζούκι του, όταν τον καίγανε εδώ. Η αντήχηση του μπουζουκιού μέσα στο κρεματόριο χτυπάει ακόμα μέσα στ’ αυτιά μου... Δεν μπορώ επίσης να ξεχάσω και την αξιοπρεπή και λεβέντικη στάση της Μαίρης Κουκουλέ κατά τη διάρκεια της κηδείας.

Μπαίνω στο καινούργιο τμήμα του νεκροταφείου. Τα τελευταία χρόνια καινούργιες εθνότητες έχουν μπει στο Père Lachaise: Κινέζοι, Ταϊλανδοί και άλλοι Ασιάτες. Κάνουνε μεγάλους και επιβλητικούς τάφους. Κάποιες οικογένειες δεν μπορούν να πληρώσουν και οι νεκροί τρώνε έξωση. Οπότε χώρος υπάρχει, αν έχεις να πληρώσεις. Ακόμα και μετά θάνατον, ο παράς μετράει τελικά. «Σαν το κερί θα σβήσουν», που λέει και ο Μάρκος, αλλά όχι όπου κι όπου.
Τελικά, αν ψάχνεις κάποιο διάσημο σε ένα νεκροταφείο, δεν είναι και τόσο δύσκολο. Προσανατολίζεσαι στο περίπου και πας όπου έχει κόσμο μαζεμένο. Ετσι βρήκα και την Εντίθ Πιαφ, το αηδόνι της Γαλλίας. Δίπλα της ο Θεοφάνης Λαμπούκας ή Τεό Σαγαπό, όπως τον λέγανε οι Γάλλοι. Έλληνας τραγουδιστής, 20 χρόνια νεότερός της και τελευταίος της άντρας. Παντρεύτηκαν σε ορθόδοξη εκκλησία και τη φρόντισε μέχρι το θάνατό της. «Ο Θεός ενώνει αυτούς που αγαπιούνται», γράφει μια διακριτική επιγραφή μπροστά από τον τάφο της. Μόνο μια γυναίκα που αγαπά με πάθος μπορεί να τραγουδήσει έτσι το «Hymne à l’amour».  Καλό ξεκίνημα Εντίθ.




Ακριβώς δίπλα της ένας νεοαφιχθείς. Ο Henri Salvador. Τον θυμάμαι πολύ καλά να τραγουδάει μια μεγάλη του επιτυχία, το «Jardins d’ hiver». Γεννημένος στη γαλλική Γουϊνέα, ήτανε κιθαρίστας της γαλλικής τζάζ. Έφυγε σε μεγάλη ηλικία. Ήτανε αυτό που λέμε κουλ. Πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Και ο τάφος του είναι κουλ. Ένα καλαθάκι με μια ορχηστρούλα από μικρά ανθρωπάκια είναι πάνω από τον τάφο του. Υποψιάζομαι ότι όταν ο κόσμος φεύγει, το βράδυ αυτά ζωντανεύουνε και του παίζουν τραγουδάκια για να του κρατάνε συντροφιά. Είναι θαμμένος μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του, τη Jacqueline.
Κατηφορίζω. Πέφτω πάνω στα μνημεία για τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Auschwitz, Mauthausen, Buchenwald και άλλα τέτοια ωραία. Ο Ζορζ Μαρσέ θα ήταν κανονικά εκεί, στριμωγμένος ανάμεσά τους, δίπλα σε έναν άλλο Γάλλο ηγέτη κομμουνιστή, τον Μορίς Τορέζ. Άφησε το όνομα του στο μάρμαρο και την έκανε για τη Μάρνη.


Ειμαστε στον τοίχο των εκτελεσθέντων κομμουνάρων. Στον παρελθόν, το σοσιαλιστικό κόμμα του Ζαν Ζορές φρόντισε να αγοράσει χώρο ταφής όσο πιο κοντά γινότανε. Ολοι οι εκτελεστέντες μαζί, όλη η πίκρα του κόσμου μαζεμένη. Σε κάθε μνημείο των γερμανικών στρατοπέδων μορφές πένθιμες, σιωπηλές, σκελετωμένες. Φρίκη! Περπατάω και βρίσκομαι απέναντι από τα μνημεία για τα αεροπορικά δυστυχήματα. Για πρώτη φορά αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε νεκροταφείο. Το χορτάρι είναι φρέσκο και γυαλίζει κάτω από τον ήλιο. Κάπου-κάπου έχει κάποιες γκρίζες γραμμές. Διαβάζοντας τις πινακίδες καταλαβαίνω. Είναι η τέφρα των νεκρών που ρίχνουν στο χορτάρι. Λίπασμα. Η εικόνα του θανάτου με βρίσκει λίγο πριν από την έξοδο.



Μια τελευταία ματιά προς τα πίσω, προς τον τοίχο των εκτελεστέντων, «Le Mur des Fédérés», όπως τον λένε. Μου έρχεται η μελωδία από το «Le temps des cerises», το παλιό τραγουδάκι που συνδέθηκε με την κομμούνα. Το 2008 οι Noir Desir βγάλανε τη δική τους έκδοση, μοντέρνα και ροκάδικη. Οι Γάλλοι δεν ξεχνούν. Γι’ αυτό και κάθε φορά που βγαίνουν στους δρόμους, οι από πάνω έχουν τα μάτια τους δεκατέσσερα. Μυστήριος λαός. Η συγκατοίκηση της αριστοκρατίας, της μπουρζουαζίας, της διανόησης και της επανάστασης μέσα στην ψυχή τους είναι μοναδική, το Père Lachaise τόσην ώρα προσπαθεί να μου εξηγήσει. Μάταια. Πώς να χωρέσεις τις Βερσαλλίες, τη γαλλική επανάσταση, τον Ναπολέοντα, την κομμούνα και το Μάη του ’68 μέσα στο ίδιο πακέτο;
Αριστερά βλέπω κάποια αγάλματα. Πριν βγω, ανηφορίζω προς αυτά. Είναι τα μνημεία των ξένων στρατιωτών που πολέμησαν για τη Γαλλία. Ανάμεσα σε αυτά και οι Έλληνες. «Ελλάς, Γαλλία, Συμμαχία», λέει το σύνθημα. Κοιτάζω την επιγραφή: «ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ». Λίγες λέξεις αρκούν, όταν ξέρεις να τις χρησιμοποιείς.






http://www.klika.gr
»

Full Αφιέρωμα στους Queen και τον Freddie Mercury (Σαν σημερα -20 Χρονια μετά 24 Νοεμβρίου)

www.tips-fb.com
Η ζωή πριν τους Queen

Ήταν 5 Σεπτεμβρίου του 1946, ημέρα Τετάρτη, όταν ο Farok Bulsara (το πραγματικό όνομα του Freddie) ήρθε στη ζωή στη Ζανζιβάρη, ένα μικρό σχετικά νησί του Ινδικού Ωκεανού κοντά στα παράλια της Τανζανίας. Οι γονείς του, Bomi και Jer, ήταν Πέρσες (ή Ιρανοί με τα σημερινά δεδομένα), είχαν όμως και κάποιες ινδικές ρίζες. Σε μικρή ηλικία ο Farok μετακόμισε με την οικογένειά του στην Ινδία, και συγκεκριμένα στο Panchgani, πενήντα χιλιόμετρα έξω από τη Βομβάη. Εκεί ο Farok πήγε πρώτη φορά σχολείο, και μάλιστα σε σχολείο το οποίο ήταν αγγλικό και είχε την ονομασία St. Peter's. Οι φίλοι του Farok στο St. Peter's ήταν αυτοί που του έδωσαν το ψευδώνυμο Freddie. Λίγο καιρό αργότερα θα αρχίσουν να τον φωνάζουν Freddie ακόμα και οι γονείς του. Στο St. Peter's φάνηκε το πολύπλευρο ταλέντο που είχε ο Freddie (πλέον...) σε αρκετά αθλήματα. Οι διακρίσεις μάλιστα σε κάποια από αυτά δεν άργησαν να έρθουν. Στην ηλικία των 10 μόλις ετών κέρδισε το σχολικό πρωτάθλημα στο ping-pong...

Πέραν όμως των αθλητικών δυνατοτήτων, άρχισε να διαφαίνεται και μια άλλη ξεχωριστή ικανότητα του Freddie. Και αυτή είχε φυσικά να κάνει με το τραγούδι. Οι δάσκαλοι που πρόσεξαν την ιδιαίτερη φωνή που είχε ο Freddie, κατάφεραν να πείσουν τους γονείς του να πάρει ο Freddie μαθήματα μουσικής. Και κάπως έτσι άρχισε να κάνει τα πρώτα του μαθήματα στο πιάνο. Παράλληλα έγινε μέλος της χορωδίας του σχολείου του, ενώ την ίδια ώρα ξεκίνησε να παίρνει μέρος σε όλο και περισσότερες θεατρικές παραστάσεις. Η σχέση που ανέπτυσσε ο Freddie με τη «δυτική» μουσική γινόταν κατά τα άλλα όλο και στενότερη. Το 1958 ο Freddie συμμετείχε, ως πιανίστας, στην πρώτη του rock & roll μπάντα, τους Hectics. Με αυτούς για ένα περίπου χρόνο θα δώσει αρκετές συναυλίες σε εκδηλώσεις του σχολείου, γιορτές, χορούς κτλ...

Το 1964, και αφού ο Freddie είχε τελειώσει το σχολείο, μετά από μια σύντομη επιστροφή στη Ζανζιβάρη, αυτός και η οικογένεια του μετακόμισαν και πάλι λόγω της ασταθούς πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε στο νησί. Αυτή τη φορά όμως βρέθηκαν σε μια χώρα αρκετά μακρινή... Την Αγγλία. Η επιλογή της εν λόγω χώρας βέβαια δεν ήταν και τόσο τυχαία, από τη στιγμή που ο πατέρας του Freddie δούλευε για χρόνια υπό τις οδηγίες της αγγλικής κυβέρνησης.

Στην Αγγλία ο Freddie σπούδασε για δύο χρόνια στο Isleworth Polytechnic. Αφού κατάφερε να βαθμολογηθεί με Α στα μαθήματα γύρω από τις τέχνες, έγινε δεκτός το 1966 στο Ealing College Of Art. Από εκεί αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1969 με δίπλωμα γραφίστα και σχεδιαστή. Στη διάρκεια των σπουδών του στο Ealing, ο Freddie έγινε καλός φίλος με τον μπασίστα Tim Staffell. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Freddie να παραβρεθεί κάποιες φορές στις πρόβες του συγκροτήματος του φίλου του. Το συγκρότημα αυτό λεγόταν Smile. Οι Smile είχαν δημιουργηθεί από τον Staffell και έναν συμφοιτητή του στο Imperial College... τον κύριο Brian May. Στην αγγελία μέσω της οποίας ζητούσαν έναν drummer στο στυλ του Ginger Baker (των ιστορικών Cream) απάντησε εκτός των άλλων και ο φοιτητής βιολογίας τότε, κύριος... Roger Taylor! Όπως φαντάζεστε, ο Taylor έγινε ο drummer των Smile. Η πρώτη συναυλία των Smile δόθηκε στο Imperial College. Εκείνο το βράδυ (Οκτώβρης του '68) οι Smile εμφανίστηκαν ως support σε ένα ανερχόμενο και πολλά υποσχόμενο συγκρότημα της εποχής... στους Pink Floyd (και εγώ τώρα κάθομαι και σκέφτομαι: Σκέψου να έχεις δει τον May και τον Taylor να ανοίγουν συναυλία των Floyd με τον Syd Barrett το 1968... Άντε γεια.)!

O Freddie επηρεασμένος από τους Smile αποφάσισε να ασχοληθεί και πάλι έντονα με τη μουσική, για πρώτη φορά από τότε που έφυγε από την Ινδία. Κάπως έτσι ξεκίνησε πρόβες με τον Staffell, τον Nigel Foster (επίσης φοιτητής στο Ealing) και τον Chris Smith (στο διαμέρισμα του οποίου διέμενε τον καιρό εκείνο). Όλοι τους είχαν μείνει έκπληκτοι τόσο από την εξαιρετική φωνή του Freddie, όσο και από το παίξιμο του στο πιάνο. Όταν ο Freddie αποφοίτησε από το Ealing, αποφάσισε να μείνει στο διαμέρισμα του Roger Taylor. Μαζί με τον Taylor ξεκίνησαν να δουλεύουν στην αγορά του Kensington, πουλώντας αρχικά έργα τέχνης και μετέπειτα ρούχα. Ο Freddie απέκτησε στενές φιλικές σχέσεις με τη διευθύντρια μιας κοντινής μπουτίκ, τη Mary Austin. Η φιλική σχέση μετεξελίχθηκε σε δεσμό και τελικά κατέληξαν να συζήσουν μαζί για εφτά ολόκληρα χρόνια, από το '71 έως το '77.

Τo καλοκαίρι του '69 ο Freddie ήρθε σε επαφή με ένα group από το Liverpool, τους Ibex. Τα ήδη υπάρχοντα μέλη των Ibex ήταν οι: Mike Bersin (στις κιθάρες), John Taylor (στο μπάσο) και Mick Smith (στα τύμπανα). Ενίοτε, όταν ο Taylor το γύριζε στο φλάουτο (μεγάλος οπαδός των Jethro Tull γαρ), το μπάσο αναλάμβανε ο Geoff Higgins. Η συνάντηση του Freddie με τους Ibex έγινε στις 13 Αυγούστου του '69. Ο Freddie ενθουσιάστηκε με την ιδέα του συγκροτήματος και έτσι βάλθηκε να μάθει τα τραγούδια τους σε λίγες μόλις μέρες. Στις 23 του ίδιου μήνα, ο Freddie έδωσε την πρώτη του συναυλία με τους Ibex στο Bolton (πόλη ανάμεσα στο Manchester και το Liverpool). Εκείνη η συναυλία ήταν και η πρώτη του ως τραγουδιστή. Από την πρώτη κιόλας συναυλία του δεν ήταν λίγοι εκείνοι που παρατήρησαν την εκρηκτικότητα του επάνω στο σανίδι. Ο Ken Testi δήλωσε κάποτε: «Ήξερε πως πρέπει να συμπεριφέρεται ένας frontman. Ότι έκανε στη σκηνή με τους Queen τα έκανε και στην πρώτη του συναυλία με τους Ibex. Ήταν ένας τρόπος με τον οποίο εξέφραζε μία πλευρά του χαρακτήρα του. Αυτή η εκρηκτικότητα στη σκηνική παρουσία που είχε ήταν ένα χάρισμα, ένα θείο δώρο, απόλυτα εναρμονισμένο με την απίστευτη φωνή του. Το γεγονός ότι το είχε συνειδητοποιήσει κι από μόνος του τον έκανε ακόμα πιο απολαυστικό».

Λίγο καιρό μετά τις πρώτες εμφανίσεις μαζί τους, ο Freddie επέμενε να αλλάξουν το όνομα του group από Ibex σε Wreckage. Κανείς όμως από τους υπόλοιπους δε φάνηκε να συμφωνεί. Ο Freddie τα κατάφερε τελικά με τον εξής έξυπνο τρόπο: Έπαιρνε τηλέφωνο το κάθε ένα από τα μέλη και τους έλεγε: «Οι άλλοι δεν έχουν πρόβλημα με το νέο όνομα. Τι λες;». Όπως είναι λογικό, εκείνοι απαντούσαν λίγο πολύ ως εξής: «Αφού συμφωνούν όλοι οι άλλοι, τότε εντάξει!»... Εκτός από το όνομα πάντως, άλλαξαν και drummer, με τον Richard Thompson (μέλος παλιού συγκροτήματος του May) να αντικαθιστά τον Mike Smith. Πάντως απ' ότι φάνηκε εκ των υστέρων, το νέο όνομα δεν τους έφερε και πολύ γούρι αφού το Δεκέμβριο αναγκάστηκαν να διαλυθούν λόγω του ότι ο Bersin έπρεπε να μένει στο Liverpool όπου και σπούδαζε, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που ζούσαν μόνιμα στο Λονδίνο. Ο Freddie δεν το έβαλε κάτω. Απάντησε σε αγγελία που υπήρχε στο Melody Maker ζητώντας τραγουδιστή, και χωρίς καλά καλά να το καταλάβει έγινε μέλος των Sour Milk Sea. Μετά από κάποιες πρόβες και λίγες συναυλίες στην Οξφόρδη, αναγκάστηκαν και αυτοί να διαλυθούν όταν ο κιθαρίστας Jeremy Gallop αποχώρησε, παίρνοντας μαζί όλο σχεδόν τον εξοπλισμό του συγκροτήματος, ο οποίος και του ανήκε... Όσο για το λόγο που «την έκανε» ο Jeremy; Δεν έβλεπε με καλό μάτι την πολύ καλή σχέση που είχε αναπτύξει ο Freddie με τον έτερο κιθαρίστα της μπάντας, Chris Chesney.

Ταυτόχρονα, τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά ούτε και για τους Smile μετά την αποχώρηση του Tim Staffell. Ο Taylor με τον May παρόλα αυτά αποφάσισαν να συνεχίσουν. Στην προσπάθεια τους βρήκαν συνοδοιπόρο μάλιστα... τον Freddie! Βρισκόμαστε λοιπόν στα μέσα του 1970 πλέον και οι Smile με τους Bulsara, May και Taylor στη σύνθεση τους αποφασίζουν να αλλάξουν το όνομα τους σε... (παραμ παρααααμ)... Queen! Ο Freddie μέσα στο γενικότερο κλίμα αλλαγών αλλάζει το επώνυμο από το «άχαρο» Bulsara σε... Mercury. Για τις μέρες εκείνες ο May δήλωσε αργότερα πως ο Freddie συμπεριφερόταν σα να ήταν ήδη star. Λέγεται πως μία μέρα ο Freddie πούλησε το δερμάτινο jacket που ο Taylor είχε αφήσει στο μαγαζί τους έτσι ώστε να βγάλει λεφτά για να γυρίσει σπίτι με ταξί αντί να χρησιμοποιήσει τα μέσα μαζικής μεταφοράς, κάτι το οποίο θα ήταν για τον ίδιο υποτιμητικό. Εξάλλου, μετά από δοκιμές με 2 ή 3 μπασίστες, οι Mercury, May και Taylor θα αποφασίσουν πως ο ιδανικός για αυτούς δεν είναι άλλος από τον απόφοιτο της σχολής ηλεκτρολόγων μηχανικών John Deacon. Ο Deacon ήταν το ακριβώς αντίθετο του Mercury. Μαζεμένος, στωικός, μιλούσε ελάχιστα, ενώ επί σκηνής δύσκολα άλλαζε θέση από τη γωνία που είχε κάθε φορά (πίσω δεξιά του Mercury). Παρόλα αυτά, ο May είπε κάποτε πως παρά το ότι ήταν τόσο ήρεμος, από την πρώτη στιγμή κατάλαβαν πως ήταν ο ιδανικός για τη θέση του μπάσου. Το μόνο το οποίο έκανε εντύπωση πάνω στον Deacon σε όλα τα επόμενα χρόνια ήταν τα μαλλιά και τα ρούχα που συνεχώς άλλαζε...
Και κάπως έτσι λοιπόν ξεκινάει η μεγάλη ιστορία των Queen...

Η ζωή με τους Queen

Η πρώτη συναυλία των Queen με τον Deacon έγινε το Φεβρουάριο του 1971 στο Hornsey Town Hall του Λονδίνου. Η μπάντα άρχισε να κάνει πρόβες σχεδόν καθημερινά. Μάλιστα προτιμούσαν να αφοσιωθούν στις πρόβες και την ηχογράφηση καλών demo παρά να γυρνούν από pub σε pub δίνοντας μικρές συναυλίες. Αυτό ίσως να οφείλεται και στη λογική απογοήτευση που τους κυρίευσε για ένα διάστημα, όταν πήγαν να παίξουν στο Bradford (βόρεια του Λονδίνου) και εμφανίστηκαν μπροστά σε όλους κι όλους 6 θεατές...! Αντί για συναυλίες πάντως συνήθιζαν να δίνουν μικρά show μπροστά στους φίλους τους και μόνο. Κάποια από τα πρώτα demo τους τα ηχογράφησαν δωρεάν στο νεόκτιστο τότε studio De Lane Lea, ως αντάλλαγμα για το γεγονός ότι ήταν το πρώτο συγκρότημα που δοκίμαζε τον εξοπλισμό του συγκεκριμένου studio!



Η τύχη τους έκλεισε για πρώτη φορά το μάτι το Νοέμβριο του 1972 όταν μετά από μία από τις λίγες συναυλίες τους, τους προσφέρθηκε συμβόλαιο από την εταιρία Trident η οποία εκτός από την έκδοση του δίσκου τους θα αναλάμβανε και το management. Λίγους μήνες αργότερα η Trident ήρθε σε συμφωνία με την EMI η οποία τελικά και εξέδωσε τον πρώτο και ομώνυμο δίσκο των Queen το 1973. Ο δίσκος με τη βοήθεια του πρώτου τους signle, του "Keep Yourself Alive", κατάφερε να μπει στο Top-25 των βρετανικών charts. Ο χαρακτηριστικός ήχος των Queen είχε αρχίσει να παίρνει σχήμα και μορφή: Κιθαριστικά riff σα να βγαίνουν από ολόκληρη ορχήστρα, οπερατικά φωνητικά και πιασάρικα refrain. Μαζί με τον πρώτο τους δίσκο ήρθε και η πρώτη μεγάλη περιοδεία ως support στους Mott The Hoople. Οι Queen κατά πολλούς έκλεβαν συχνά την παράσταση από τους Mott... Και αυτό από την πρώτη κιόλας ημερομηνία της περιοδείας, κάπου στα μέσα Νοεμβρίου του '73 στο Leeds. Αξίζει να σημειωθεί πως το '73 ο Mercury κυκλοφόρησε ένα solo single στο οποίο εμφανιζόταν με το όνομα Larry Lurex. Στο single τον συνόδευαν τα υπόλοιπα τρία μέλη των Queen!

Και αν το ντεμπούτο φαινόταν αρκετά υποσχόμενο... τι να πει κανείς για το "Queen II"; Παρότι καθυστέρησε λίγο καιρό λόγω ενός λάθους στο εξώφυλλο, το οποίο οι ίδιοι οι Queen επέμεναν πως έπρεπε να διορθωθεί, τελικά κυκλοφόρησε το Μάρτιο του '74. Το single για το "Seven Seas Of Rhye" (σύνθεση του Mercury) ήταν αυτό που τους έδωσε και το πρώτο τους UK Top-10, παρότι απείχε μουσικά αρκετά από τα έπη του δίσκου "Ogre Battle" και "The March Of The Black Queen". Η κυκλοφορία του "Queen II" συνέπεσε με την πρώτη headline περιοδεία των Queen στη Βρετανία. Αφετηρία της περιοδείας: Το Blackpool, το Μάρτιο του '74. Τον επόμενο μήνα θα κάνουν και την πρώτη τους tourne στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, και δη στις Η.Π.Α., ως support για άλλη μια φορά στους Mott The Hoople. Δυστυχώς, το Μάιο, και καθώς η περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες καλά κρατούσε, ο May κατέρρευσε λόγω ηπατίτιδας. Έτσι αναγκάστηκαν να ακυρώσουν τις τελευταίες τους συναυλίες και να επιστρέψουν στο Λονδίνο.



Εκεί ξεκίνησαν τη δουλειά για τον τρίτο τους δίσκο, χωρίς τον May, αλλά υπό τις οδηγίες του κορυφαίου παραγωγού Roy Thomas Baker. Ο May παρότι δεν είχε αναρρώσει πλήρως από την ασθένεια του, κατάφερε να βρει τις δυνάμεις και να ηχογραφήσει τα μέρη του. Ο τρίτος δίσκος έφερε την ονομασία "Sheer Heart Attack" και βγήκε στα δισκάδικα το Νοέμβριο του '74. To "Sheer Heart Attack" έγινε τεράστια επιτυχία τόσο στην Ευρώπη, όσο και την Αμερική, αλλά και την Ιαπωνία. Ο δίσκος είχε και πάλι μερικά οπερατικά στοιχεία, χωρίς γενικά να ξεφεύγει από τα όρια του hard rock. Ο δίσκος περιείχε τη μεγαλύτερη μέχρι τότε επιτυχία των Queen, το "Killer Queen", το οποίο είχε επίσης συνθέσει ο Mercury. Εκτός από αυτό, στην ιστορία έμεινε και το "Stone Cold Crazy", ένα τραγούδι που αναμφίβολα έθεσε τις βάσεις για το thrash metal. Μετά από ολιγοήμερες διακοπές στην Τενερίφη, τον Ιανουάριο του '75 οι Queen θα επισκεφτούν και πάλι τις Η.Π.Α., αυτή τη φορά όμως ως headliners. Οι πωλήσεις των εισιτηρίων ήταν τόσο μεγάλες που ανάγκασαν το συγκρότημα σε πολλές πόλεις να δώσει την ίδια μέρα δύο συναυλίες. Μία το απόγευμα και μία το βράδυ. Τα προβλήματα όμως δεν έλειψαν και πάλι. Πολλές συναυλίες ακυρώθηκαν λόγω προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο Mercury με το λαιμό του.

Παράλληλα με τις συναυλίες αυτές, οι Queen προσέλαβαν το δικηγόρο Jim Beach (ως ειδικό στη μουσική βιομηχανία) έτσι ώστε με τη βοήθεια του να καταφέρουν να απαλλαγούν από την Trident η οποία είχε αφήσει λίγο πολύ τους Queen στην τύχη τους.

Μετά το πέρας της αμερικανικής περιοδείας, οι Queen μετέβησαν στη Hawaii. Μετά από λίγες μέρες ξεκούρασης πέταξαν για την Ιαπωνία με σκοπό φυσικά να κάνουν και εκεί περιοδεία για πρώτη φορά. Όταν έφτασαν στο αεροδρόμιο του Tokyo αντίκρισαν έκπληκτοι ένα πλήθος εκατοντάδων ατόμων να τους επευφημεί. Το "Sheer Heart Attack" ήταν No.1 στα τοπικά charts. Όλοι στην Ιαπωνία μιλούσανε την "Queen Mania". Κάτι ανάλογο είχε να συμβεί από την εποχή των Beetles στα '60s.

Αφού η συνεργασία με την Trident λύθηκε, οι Queen βάλθηκαν να βρουν νέο manager. Πρώτη τους επιλογή ήταν ο περίφημος Peter Grant, manager των Led Zeppelin. Ο Grant όμως απαίτησε από το συγκρότημα να υπογράψει στη δισκογραφική των Zep's, την Swan Songs. Οι Queen αρνήθηκαν και τελικά κατέληξαν στον manager του Elton John, John Reid.

Ο Ιούνιος του '75 βρήκε τους Queen για άλλη μια φορά στο studio. Όταν ήρθε η στιγμή για την κυκλοφορία του single που θα προλόγιζε το δίσκο, οι Queen αποφάσισαν πως αυτό θα έπρεπε να είναι το "Bohemian Rhapsody". Η δισκογραφική όμως καθώς και ο Reid είχαν τις αμφιβολίες τους. Κι αυτό γιατί σε μία περίοδο που τα τραγούδια που παίζονταν στο ραδιόφωνο δε διαρκούσαν πάνω από 3 λεπτά, το να έβγαζαν το σχεδόν 6λεπτο "Bohemian Rhapsody" θα ισοδυναμούσε με εμπορικό πλήγμα. Τελικά οι αντιδράσεις κάμφθηκαν και το τραγούδι κυκλοφόρησε κανονικά. Αρχικά οι ραδιοφωνικοί σταθμοί είχαν κι αυτοί κάποιες επιφυλάξεις. Όταν όμως ο DJ Keny Everett (φίλος του Mercury) έπαιξε το τραγούδι 14 φορές σε δύο μέρες, πολλοί ήταν αυτοί που άλλαξαν γνώμη. Το "Bohemian Rhapsody" κυκλοφόρησε τελικά στις 31/10 του '75. Ένα περίπου μήνα αργότερα έφτασε στο νούμερο 1, όπου και παρέμεινε για 9 εβδομάδες (μόνο...). Για την προώθηση του τραγουδιού οι Queen, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Bruce Gowers, δημιούργησαν το πρώτο ουσιαστικό video-clip στην ιστορία της μουσικής. Βεβαίως υπήρχαν και παλαιότερα clip, όμως όλα ανεξαιρέτως έδειχναν την εκάστοτε μπάντα ή καλλιτέχνη να παίζει σε συναυλίες, εκπομπές κτλ... Που να ήξεραν τότε οι Queen τι θα επακολουθούσε με τα video-clip...

Ο δίσκος που περιείχε το "Rhapsody" βγήκε στην αγορά το Δεκέμβρη του '75. Ο τίτλος ήταν "A Night At The Opera" (επηρεασμένος προφανώς από τις κωμωδίες των αδελφών Marx) και λέγεται πως ήταν η πιο ακριβή παραγωγή μέχρι τότε. Φανταστείτε ότι τα φωνητικά στο "Bohemian Rhapsody" πήραν από μόνα τους μία εβδομάδα για να ηχογραφηθούν. Βεβαίως και πάλι οι πωλήσεις έφτασαν σε δυσθεώρητα ύψη οπότε λίγο ένοιαξε την EMI το κόστος της παραγωγής. Το "A Night..." έδωσε στους Queen τον πρώτο τους πλατινένιο δίσκο. Το εξώφυλλο του δίσκου βασιζόταν σε ένα παλιότερο σχέδιο του Mercury που αποτελούσε ουσιαστικά το σήμα του group και είχε να κάνει με τα ζώδια των μελών. Το party για την κυκλοφορία του δίσκου έγινε στο Opera Bar του London Coliseum Theatre όπου βεβαίως έγινε της... τρελής!

Τον Ιανουάριο του '76 ο Mercury βραβεύτηκε για την ερμηνεία του στο "Bohemian Rhapsody" με το βραβείο Ivor Novello, με το οποίο είχε βραβευθεί και λίγα χρόνια νωρίτερα για το "Killer Queen". Παρεμπιπτόντως, οι πωλήσεις του "Bohemian Rhapsody" τις ημέρες εκείνες στη Βρετανία είχαν ήδη ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο! Τον ίδιο μήνα οι Queen αναχωρούν για τρίτη φορά προς την Αμερική. Αυτή τη φορά έχουν μαζί τους και νέο tour manager, τον Gerry Stickells. Ο Stickells θα δέσει από την αρχή με τη μπάντα και σαν αποτέλεσμα τούτου είναι το γεγονός πως ο Stickells οργάνωσε και όλες τις υπόλοιπες περιοδείες των Queen. Η εκτενής περιοδεία εκεί θα δώσει την απαραίτητη ώθηση στο "A Night..." ώστε να φτάσει μέχρι και το νούμερο 3 των charts.


Κατά τη διάρκεια της περιοδείας, και συγκεκριμένα το Φεβρουάριο στη Νέα Υόρκη, ο Mercury θα συνειδητοποιήσει από πρώτο χέρι τι θα πει οπαδική υστερία. Στην απεγνωσμένη προσπάθεια της να του αποσπάσει το κασκόλ, μια φανατική θαυμάστρια του Freddie λίγο θα λείψει από το να τον πνίξει!

Συνέχεια μετά την Αμερική έχει και πάλι η Ιαπωνία. Στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου η υποδοχή των Queen ήταν για άλλη μια φορά αποθεωτική. Την περιοδεία της Ιαπωνίας θα ακολουθήσει αυτή στην Αυστραλία. Την πρώτη φορά που οι Queen είχαν επισκεφθεί την Αυστραλία, το 1974, η περιοδεία είχε χαρακτηριστεί καταστροφική. Και αυτό γιατί για τους Αυστραλούς ήταν αδιανόητο κάποιοι «Άγνωστοι Άγγλοι» να εμφανίζονται πάνω από τους τοπικούς τους ήρωες. Το 1976 πάντως τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Όλες οι συναυλίες ήταν sold-out και οι όποιες επιφυλάξεις είχε το συγκρότημα, κατέρρευσαν μονομιάς.

Τον Ιούνιο του '76 κυκλοφόρησε και το δεύτερο single από το "A Night..." για το "You' Re My Best Friend", σύνθεση του Deacon.

Μέσα στο καλοκαίρι του '76 ξεκίνησαν και οι ηχογραφήσεις του διαδόχου του "A Night At The Opera". Σε μικρό διάλειμμα από τις ηχογραφήσεις οι Queen θα κάνουν μια μικρή περιοδεία στο Ηνωμένο Βασίλειο η οποία θα τελειώσει με μια μεγαλειώδη συναυλία στο Hyde Park στις 18 Σεπτεμβρίου. Το κοινό εκτιμάται πως έφτασε τις 200.000! Στα αξιοσημείωτα της βραδιάς είναι το ότι η αστυνομία δεν άφησε το συγκρότημα να κάνει encore επειδή η ώρα ήταν προχωρημένη. Και το ρεσιτάλ της τοπικής αστυνομίας δεν τελειώνει εδώ. Για να διασφαλίσουν πως οι Queen δε θα ξανανέβουν στη σκηνή φρόντισαν να κόψουν το ρεύμα... Αποτέλεσμα; 200.000 κόσμος προσπαθούσε να βρει το δρόμο προς το σπίτι του μέσα στα σκοτάδια...!

Στα τέλη του '76 οι ηχογραφήσεις του νέου δίσκου σιγά σιγά φτάνουν στο τέλος τους. Στις 12 Νοεμβρίου κυκλοφόρησε το πρώτο single του επερχόμενου δίσκου για το τραγούδι "Somebody To Love". Στο video clip του τραγουδιού υπήρχαν σκηνές που είχαν μαγνητοσκοπηθεί στο Hyde Park.

Ο δίσκος έγινε διαθέσιμος στην αγορά το Δεκέμβριο του ίδιου έτους και ενώ οι προπαραγγελίες είχαν ξεπεράσει το μισό εκατομμύριο (μίλησε κανείς;). Ο δίσκος είχε και πάλι τίτλο από έργο των αδελφών Marx: "A Day At The Races". Ενήμερος για τα κατορθώματα των Queen καθώς και για τον φόρο τιμής που του είχαν αποτίσει, ο Groucho Marx έστειλε τηλεγράφημα στο group ευχόμενος του καλή επιτυχία. Και απ' ότι φάνηκε οι ευχές έπιασαν τόπο αφού και το "A Day At The Races" πήγε κατευθείαν στην κορυφή των βρετανικών charts. Για τον εορτασμό της κυκλοφορίας, τα μέλη των Queen παρευρέθησαν σε μία ιπποδρομία που δόθηκε προς τιμή τους στο Kempton Park. Πριν ξεκινήσει ο αγώνας ο καθένας τους πόνταρε σε ένα άλογο. Εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως είχαν ποντάρει όλοι στο ίδιο άλογο, το οποίο μάλιστα και κέρδισε τον αγώνα!

Και ενώ το 1976 κλείνει με τους Queen να εμφανίζονται σε εκπομπές και shows με σκοπό, τι άλλο, την προώθηση του ολοκαίνουργιου εκπονήματός τους, το '77 βρίσκει στο ξεκίνημα του τους Queen για άλλη μια φορά στην Αμερική. Μετά τις απαραίτητες πρόβες, οι Queen ξεκίνησαν νέα περιοδεία η οποία κράτησε από τον Ιανουάριο μέχρι και το Μάρτιο. Support σε όλες σχεδόν τις συναυλίες των Queen ήταν οι Thin Lizzy και για αυτό η τουρνέ ονομάστηκε "Queen Lizzy Tour". Από ότι λέγεται, ο συνδυασμός των δύο αυτών συγκροτημάτων ήταν κάτι το ανεπανάληπτο (δε δυσκολεύομαι καθόλου να το πιστέψω).

Στο τέλος της περιοδείας ο Taylor αποφάσισε να ηχογραφήσει, με δικά του έξοδα, ένα solo single το οποίο όπως θα δούμε θα κυκλοφορήσει λίγους μήνες αργότερα. Τον Μάρτιο επίσης κυκλοφόρησε και το επόμενο single των Queen, το "Tie Your Mother Down".

Δύο μήνες αργότερα ακολούθησε και η ευρωπαϊκή περιοδεία με πρώτο σταθμό τη Στοκχόλμη. Στο βρετανικό κομμάτι της περιοδείας μάλιστα έπαιξαν δύο συνεχόμενα βράδια στο φημισμένο Earls Court του Λονδίνου. Οι δύο εκείνες συναυλίες αποτελούσαν μέρος των επίσημων εορτασμών για το Ασημένιο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας.

Τον Αύγουστο του '77 κυκλοφόρησε και το single "I Wanna Testify" του Taylor για το οποίο λέγαμε παραπάνω. Ο αντίκτυπος της κυκλοφορίας αυτής ήταν να αρχίσουν διάφορες μουρμούρες στον Τύπο περί επικείμενης διάλυσης των Queen. Σύμφωνα με τους δημοσιογράφους ο Taylor ήθελε να δει ποια θα ήταν η ανταπόκριση του κοινού σε μία solo κυκλοφορία του, μιας και ο ίδιος δεν άντεχε άλλο να βρίσκεται στη σκιά του Mercury και του May οι οποίοι έγραφαν τα περισσότερα τραγούδια. Η αλήθεια πάντως είναι πως την περίοδο εκείνη η σχέση που είχαν τα Μ.Μ.Ε. με τους Queen δεν ήταν η ιδανικότερη. Και αυτό για διάφορους λόγους που όμως δεν έχει νόημα να αναπτύξουμε εδώ.

Τον Οκτώβρη του '77 ζητήθηκε από τα μέλη του fan club των Queen να συμμετάσχουν για πρώτη φορά σε ένα video clip της μπάντας. Το τραγούδι του video clip, το οποίο γυρίστηκε στο New London Theatre, δεν ήταν άλλο από το "We Are The Champions". Αμέσως μετά τα γυρίσματα του video, οι Queen έμειναν στη σκηνή του θεάτρου και έπαιξαν κάποια τραγούδια τους για χάρη των οπαδών που συμμετείχαν στην όλη διαδικασία. To "We Are The Champions" κυκλοφόρησε σε single μαζί με το "We Will Rock You" λίγες μέρες μετά. Αν και ίσως περιττό, αξίζει να αναφέρουμε πως τα δύο τραγούδια έμελλαν να αποτελέσουν τους ύμνους κάθε μεγάλης αθλητικής επιτυχίας ή αθλητικού γεγονότος. Τον ίδιο μήνα οι Queen βραβεύτηκαν με το Britannia Award για το καλύτερο single της τελευταίας 25ετίας, το "Bohemian Rhapsody" φυσικά.


Στις 28 του Οκτώβρη, οι Queen κυκλοφόρησαν άλλον ένα νέο δίσκο, το "News Of The World". Το εξώφυλλο ήταν ένα σχέδιο που ανακάλυψε τυχαία ο Taylor και ανήκε στον γνωστό από διάφορα comics επιστημονικής φαντασίας Kelly Freas. Ο Taylor ρώτησε τον Freas αν θα είχε πρόβλημα να γίνει το έργο του το εξώφυλλο του επερχόμενου τότε δίσκου των Queen. Εννοείται πως ο Freas δεν είχε καμία αντίρρηση. Εκείνες τις μέρες επήλθε και ο οριστικός χωρισμός του Mercury με τη Mary Austin. Πάντως παρότι αποφάσισαν να ακολουθήσουν διαφορετικούς δρόμους, ο Freddie και η Mary παρέμειναν στενοί φίλοι μέχρι και το θάνατο του πρώτου.

Στις 11 Νοεμβρίου του '77 ξεκίνησε άλλη μία αμερικανική περιοδεία για τους Queen, η δεύτερη μέσα στο ίδιο έτος! Τα οικονομικά των Queen τους επέτρεπαν πλέον να έχουν για τις μετακινήσεις τους το δικό τους ιδιωτικό αεροπλάνο...

Τα Χριστούγεννα του '77 βρήκαν τους Queen πίσω στην Αγγλία έτσι ώστε να περάσουν τις γιορτές με τις οικογένειες τους. Μέσα στα Χριστούγεννα επίσης το "We Will Rock You", μετά από 12 εβδομάδες στην κορυφή των γαλλικών charts, έπεσε στη δεύτερη θέση. Ποιο τραγούδι το εκτόπισε λέτε; ...Ναι ναι, το "We Are The Champions"! 





... Το 1978 μπήκε με νέα αλλαγή στο management των Queen. Ο John Reid αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω του ότι δεν είχε το χρόνο να ασχολείται ταυτόχρονα τόσο με τον Elton John όσο και με τους Queen. Η συμφωνία για τη λήξη της συνεργασίας των Queen με τον Reid υπεγράφη μέσα στη Rolls Royce του Mercury κατά τα γυρίσματα του video για το "We Will Rock You", τα οποία έλαβαν χώρα στον κήπο του σπιτιού του Taylor στο Surrey. Στη θέση του Reid προσέλαβαν... τους εαυτούς τους! Τρόπον τινά δηλαδή. Οι Queen σκέφτηκαν ότι τα ποσά που ξόδευαν για χάρη του εκάστοτε management ήταν τεράστια. Έτσι μαζί με τον Jim Beach ξεκίνησαν τη δική τους εταιρία management υπό την ονομασία "Queen Productions". Τον Απρίλιο του '78 ακολούθησε μία νέα, μικρή σχετικά, ευρωπαϊκή περιοδεία. Το ξεκίνημα της δόθηκε και πάλι στην Στοκχόλμη.

Τον Ιούλιο οι Queen μετακόμισαν για λίγο καιρό στο Montreux της Ελβετίας (εκεί δηλαδή που οι Deep Purple ηχογράφησαν το "Machine Head"!) με σκοπό την ηχογράφηση ενός ακόμη δίσκου. Οι ηχογραφήσεις συνεχίστηκαν και στη Γαλλία, όπου με προφανή επιρροή τον περίφημο ποδηλατικό γύρο της, ο Mercury έγραψε το "Bicycle Race". Το "Bicycle Race" με το "Fat Bottomed Girls" ήταν τα τραγούδια του πρώτου single του νέου δίσκου. Για την προώθηση του single, οι Queen διοργάνωσαν ποδηλατικό αγώνα στο Wimbledon. Μόνο που ο αγώνας αυτός κάθε άλλο παρά συνηθισμένος ήταν, καθώς όσοι πήραν μέρος ήταν όλοι γένους θηλυκού... Και όχι μόνο αυτό. Οι συμμετέχουσες (50 στον αριθμό) ήταν όλες τελείως γυμνές (ξέρει κανείς που θα βρούμε το βιντεάκι;)! Η νικήτρια μάλιστα ήταν αυτή που αποφασίστηκε να κοσμήσει το εξώφυλλο του single. Λόγω δυστυχώς της γενικότερης κατακραυγής (πουριτανοί...), οι Queen αναγκάστηκαν να σχεδιάσουν πάνω στην κοπέλα εσώρουχα!



Την ώρα που οι Queen συνέχιζαν να ηχογραφούν υπό τις οδηγίες του Baker και πάλι, η EMI βραβεύτηκε με το "Queen's Award To Industry". Για να το γιορτάσουν, τύπωσαν 400 περίπου singles του "Bohemian Rhapsody" σε ειδικό μοβ βινύλιο. Το single αυτό αποτελεί ίσως το απόλυτο συλλεκτικό κομμάτι για κάθε οπαδό των Queen. Στις 10 Νοεμβρίου του '78 κυκλοφόρησε το "Jazz", ο έβδομος δίσκος των Queen. Στη συσκευασία του δίσκου περιεχόταν αρχικά και μία αφίσα από τον αγώνα με τις γυμνές γυναίκες που είχε διεξαχθεί πρόσφατα. Οι Αμερικάνοι απαγόρευσαν την κυκλοφορία της συγκεκριμένης αφίσας (!) . Στη θέση της οι Queen αναγκάστηκαν να βάλουν ειδική αίτηση, έτσι ώστε όποιος ήθελε να μπορούσε να παραγγείλει την περιβόητη αφίσα.

Το party που δόθηκε προς τιμήν του "Jazz" έλαβε χώρα στη Νέα Ορλεάνη, γεγονός καθόλου τυχαίο αν αναλογιστούμε τις ρίζες της jazz. Στο party είχαν προσκληθεί τόσο οι ιθύνοντες της EMI, όσο και της Elektra. Η τελευταία παρεμπιπτόντως εκπροσωπούσε τους Queen στην Αμερική. Το αστείο της υπόθεσης είναι πως η κάθε εταιρία προσπάθησε να έχει ανάμεσα στους παρευρισκόμενους όσο περισσότερους αντιπροσώπους της μπορούσε, έτσι ώστε να έδειχνε ότι τα μέλη και οι διευθυντές της ήταν περισσότεροι από αυτούς της άλλης εταιρίας! Πλην των στελεχών των δισκογραφικών, στο party βρίσκονταν μάγοι, ζογκλέρ, ημίγυμνα μοντέλα και γενικά κάθε καρυδιάς καρύδι... Της τρελής και πάλι κοινώς!

Το τέλος του '78 θα τους βρει πίσω στα πάτρια εδάφη. Ελάχιστη ξεκούραση και στο καπάκι νέα ευρωπαϊκή περιοδεία με ξεκίνημα από το Αμβούργο τον Ιανουάριο του '79! Ο Μάρτιος τους '79 τους βρίσκει για δεύτερη φορά σε μικρό χρονικό διάστημα στο Montreux. Εκεί, και συγκεκριμένα στα Mountain Studios, ασχολήθηκαν με τη μίξη του πρώτου τους live δίσκου, το οποίο, υπό την ονομασία "Live Killers", κυκλοφόρησε τον Ιούνιο. Οι Queen είχαν ενθουσιαστεί τόσο πολύ με την τοποθεσία στην οποία βρίσκονταν τα Mountain Studios, που χωρίς να πολυσκεφτούν το οικονομικό αποφάσισαν, έτσι απλά, να τα αγοράσουν! Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός πως ο Taylor δήλωσε επίσημα ότι δεν ήταν ευχαριστημένος με το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα του "Live Killers"... Την ίδια εποχή οι Queen προσεγγίστηκαν από τους παραγωγούς της ταινίας "Flash Gordon", οι οποίοι και τους ζήτησαν να συνθέσουν το soundtrack της ταινίας. Οι Queen δέχθηκαν και οι ηχογραφήσεις ξεκίνησαν τον Ιούνιο του '79 στο Μόναχο. Η ιστορία λέει πως όταν ο παραγωγός της ταινίας Dino de Laurentis (όχι Μαχαιρίτσας) ρωτήθηκε για την προοπτική οι Queen να δημιουργήσουν το soundtrack, αντέδρασε ως εξής: «Ποιοι είναι οι queens;»...

Στο Μόναχο εξάλλου οι Queen εντυπωσιάστηκαν με τις ικανότητες του παραγωγού Reinhart Mack (ή απλά Mack) με αποτέλεσμα το ξεκίνημα μιας μακροχρόνιας συνεργασίας μαζί του.

Παράλληλα με το "Flash Gordon", οι Queen δούλευαν και σε ένα νέο κανονικό δίσκο (αυτό θα πει εργασιομανία, έτσι;). Το πρώτο single του κανονικού δίσκου ήταν το "Crazy Little Thing Called Love" το οποίο έφτασε στο νούμερο 2 των βρετανικών charts.

Στις 7 Οκτωβρίου του '79, o Mercury έδωσε μία παράσταση με το βασιλικό μπαλέτο. Ήταν κάτι που σύμφωνα με τον ίδιο ήθελε πάντα να κάνει. Τα τραγούδια που απέδωσε εκείνη τη μέρα ήταν το "Crazy Little..." και το "Bohemian Rhapsody". Η μουσική των τραγουδιών παιζόταν από ολόκληρη την ορχήστρα, με τον Freddie να τραγουδά από πάνω. Ο πρώτος χορός που έκανε ο Freddie ήταν για το "Bohemian Rhapsody". Τι κι αν το κοινό της παράστασης αποτελείτο σχεδόν αποκλειστικά από «μπαλετομανείς»; Λέγεται πως όλοι ανεξαιρέτως σηκώθηκαν όρθιοι στο τέλος και καταχειροκρότησαν τον Mercury για την απόδοση του.

Το τέλος του '79 βρήκε τους Queen και πάλι να περιοδεύουν. Ο τίτλος της περιοδείας ήταν "The Crazy Tour" και αυτό γιατί οι Queen σε αντίθεση με το αναμενόμενο και λογικό, έδωσαν όλες τις συναυλίες σε σχετικά μικρούς χώρους, έτσι ώστε να έρθουν σε πιο άμεση επαφή με τους οπαδούς τους. Στη διάρκεια μιας εκ των συναυλιών της περιοδείας εκείνης, ο tour manager Gerry Stickells κατέρρευσε στα παρασκήνια. Παρά τις συμβουλές των γιατρών για αναγκαία ξεκούραση, ο Gerry μετά από 2-3 μέρες ήταν και πάλι στο πλευρό των Queen!



Η αυγή της νέας δεκαετίας συνδυάζεται με την κυκλοφορία άλλου ενός single, του "Save Me". Οι προπαραγγελίες είχαν φτάσει σε τέτοιο αριθμό, ώστε το single να μπει στα charts πριν καν γίνει διαθέσιμο στο κοινό! Την ίδια ώρα συνεχίζονται οι ηχογραφήσεις του επερχόμενου δίσκου. Για πρώτη φορά οι Queen πειραματίζονται με τη χρήση synthesizer. Στο video clip του single "Play The Game" το οποίο προλόγισε το δίσκο, ο Mercury εμφανίζεται για πρώτη φορά με κοντό μαλλί και μουστάκι. Η αλλαγή αυτή στο image προφανώς δεν ενθουσίασε τους οπαδούς, οι οποίοι έστειλαν στα γραφεία του fan club χιλιάδες ξυραφάκια ως δώρο προς τον Mercury...

O δίσκος "The Game" ολοκληρώθηκε και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του '80, γνωρίζοντας -τι πρωτότυπο- τρομερή επιτυχία σε κάθε γωνιά του κόσμου. Μόνο και μόνο στον Καναδά ο δίσκος έγινε 5 φορές πλατινένιος. Το "Another One Bites The Dust" από τον ίδιο δίσκο έμελλε να γίνει το single με τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως για το συγκρότημα. Μέσα στο '80 οι Queen τιμήθηκαν με το βραβείο "Dick Clarke" ως η καλύτερη μπάντα, καθώς και με το ειδικό βραβείο του Billboard για το "Top Crossover Single", ενώ ήταν προτεινόμενοι για Grammy και για το καναδικό βραβείο Juno. Μετά τις περιοδείες για την προώθηση του "The Game", οι Queen επέστρεψαν στο Μόναχο ώστε να ολοκληρώσουν το soundtrack του "Flash Gordon". Το soundtrack αυτό τελικά κυκλοφόρησε στις 8 Δεκεμβρίου του '80. Μέχρι τα τέλη του '80 οι Queen είχαν ήδη πουλήσει: (κρατηθείτε) 25.000.000 singles και 45.000.000 δίσκους!

Το 1981 οι Queen έγιναν η πρώτη rock μπάντα που περιόδευσε στα τεράστια στάδια της Νοτίου Αμερικής. Ο εξοπλισμός των Queen μεταφέρθηκε από το Tokyo στο Buenos Aires με ένα 747 το οποίο νοίκιασε το συγκρότημα αποκλειστικά και μόνο για την εν λόγω μεταφορά. Παρεμπιπτόντως, η πτήση Tokyo-Buenos Aires είναι η μεγαλύτερη αεροπορική διαδρομή από μία πρωτεύουσα σε μία άλλη. Η πρώτη συναυλία στη Νότιο Αμερική λοιπόν δόθηκε στο Buenos Aires της Αργεντινής στις 28 Φεβρουαρίου του '81. Ακολούθησαν σε 8 μόλις μέρες άλλες 5 sold out συναυλίες στην ίδια χώρα, όλες σε στάδια μεγάλης χωρητικότητας. Αξίζει να αναφερθεί πως τις μέρες των συναυλιών αυτών, στο Top-10 της Αργεντινής βρίσκονταν όλοι ανεξαιρέτως οι δίσκοι των Queen. Μετά την Αργεντινή βρέθηκαν στη Βραζιλία και συγκεκριμένα στο Sao Paolo. Στο γήπεδο Morumbi του Sao Paolo, για την πρώτη από τις δύο μέρες, πωλήθηκαν 131.000 εισιτήρια, αριθμός ρεκόρ για συναυλία μίας και μόνο μπάντας. Την επομένη τα εισιτήρια ήταν 120.000. Ψίχουλα...

Στις 22 Μαρτίου του '81 κυκλοφόρησε το δεύτερο solo single του Taylor, "Future Management", ενώ δύο εβδομάδες αργότερα βγήκε και ο πρώτος του ολοκληρωμένος δίσκος με τίτλο "Fun In Space" ο οποίος και έφτασε στο νούμερο 18 των βρετανικών charts. Καθόλου άσχημα.

Ο Ιούλιος του ίδιου έτους βρήκε τους Queen κλεισμένους στα Mountain Studios ηχογραφώντας και πάλι νέο δίσκο. Κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, ο David Bowie που τυχαία βρισκόταν και αυτός στην Ελβετία, πέρασε μία βόλτα από τα studios για να χαιρετήσει τους συμπατριώτες του. Τελικά όλοι μαζί κατέληξαν να τζαμάρουν με τις ώρες με αποτέλεσμα να ηχογραφήσουν ένα τραγούδι από κοινού, το κορυφαίο "Under Pressure".

Τον Οκτώβρη του '81 κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή των Queen, το θρυλικό "Greatest Hits", το οποίο έγινε 11 φορές πλατινένιο σε ελάχιστο πραγματικά χρόνο. Παράλληλα κυκλοφόρησαν και τα "Greatest Flix" και "Greatest Pix". Το πρώτο ήταν μία συλλογή από promo video clips που είχαν κάνει τα προηγούμενα χρόνια οι Queen, ενώ το δεύτερο ήταν ένα βιβλίο με τις καλύτερες φωτογραφίες των Queen. Τις φωτογραφίες αυτές επέλεξε ο Jacques Lowe ο οποίος είχε γράψει τη βιογραφία του J.F. Kennedy. Το "Under Pressure" κυκλοφόρησε το Νοέμβριο, πιάνοντας με τη μία κορυφή.

Ο δίσκος που περιείχε το "Under Pressure" βγήκε στα μαγαζιά στις 21 Μαΐου του 1982, την ώρα που οι Queen περιόδευαν στην Ευρώπη. To "Hot Space" ήταν μια μεγάλη έκπληξη για όλους, μιας και η μουσική που περιείχε κινούταν σε funky-disco ρυθμούς. Οι κιθάρες ακούγονταν ελάχιστα, και όπως είναι λογικό οι αντιδράσεις ήταν από κάποιους έντονες. Ο ίδιος ο Brian May παραδέχτηκε δημοσίως πως το "Hot Space" δεν ήταν και ο αγαπημένος του δίσκος. Βέβαια το αποτέλεσμα ήταν απόρροια της μόνιμης τάσης των Queen να δοκιμάζουν νέα στοιχεία στον ήχο τους.

Παραδόξως στη Βρετανία οι κριτικές ήταν ανέλπιστα καλές, την ίδια όμως ώρα στην Αμερική τα πράγματα ήταν κάπως διαφορετικά. Ο δίσκος απογοήτευσε τους εκεί dj’s και γι' αυτό το airplay που δέχθηκε ήταν ελάχιστο. Στις 5 Ιουνίου οι Queen έπαιξαν στο περίφημο Milton Keynes Bowl. Το DVD και το cd από εκείνη τη συναυλία κυκλοφόρησαν επίσημα μόλις το 2004, 22 χρόνια αργότερα δηλαδή.

Μετά το πέρας της ευρωπαϊκής περιοδείας, ο Freddie βρήκε λίγο χρόνο και ηχογράφησε κάποια κομμάτια με τον... Michael Jackson! Δυστυχώς (ή μήπως ευτυχώς;) κανένα από αυτά δεν εκδόθηκε.

Παρά τη χλιαρή υποδοχή του "Hot Space", η καλοκαιρινή περιοδεία στην Αμερική πήγε και πάλι εξαιρετικά καλά. Είναι χαρακτηριστικό πως στη Βοστόνη η μέρα της συναυλίας των Queen ονομάστηκε "Queen Day"... Τη σκυτάλη από την αμερικανική περιοδεία πήρε η ιαπωνική. Η τελευταία ημερομηνία στην Ιαπωνία μαγνητοσκοπήθηκε και κυκλοφόρησε σε βίντεο ως "Live In Japan" (quiz: πόσα συγκροτήματα έχουν κυκλοφορήσει δίσκο με τίτλο "Live In Japan";). Την ίδια περίοδο, μία ιαπωνική εταιρία εξέδωσε ένα δίσκο με όνομα "Gettin' Smile" ο οποίος περιείχε τραγούδια των Smile (υπενθύμιση: το group που είχαν ο May με τον Taylor πριν τους Queen). Αρχικά ο May και o Taylor νόμισαν πως επρόκειτο για απάτη αφού δε θυμόντουσαν να είχαν ηχογραφήσει τόσα πολλά τραγούδια με το συγκρότημα εκείνο. Τελικά όμως επιβεβαίωσαν πως επρόκειτο όντως για τραγούδια των Smile.

Το Δεκέμβρη του '82 οι Queen μπήκαν στα ρεκόρ Guinness ως οι πιο ακριβοπληρωμένοι Βρετανοί. Την ίδια περίοδο αποφάσισαν πως το '83 το συγκρότημα θα έμπαινε στον πάγο. Η απόφαση αυτή πάρθηκε από τη μία γιατί από τις αρχές των '70s δούλευαν ασταμάτητα, και από την άλλη επειδή είχαν ξεκινήσει να παρουσιάζονται συχνά πυκνά εντάσεις στις σχέσεις των μελών. Έτσι οι Queen ανακοίνωσαν πως το '83 δεν θα περιόδευαν καθόλου.

Τον Ιανουάριο λοιπόν του '83 ο Mercury άρχισε να ασχολείται με τον πρώτο solo δίσκο του, κάτι το οποίο σχεδίαζε αρκετό καιρό. Εξάλλου το single "Love Kills", το οποίο είχε γράψει με τον Georgio Moroder για την ταινία "Metropolis", κατάφερε να φτάσει στο νούμερο 10 των βρετανικών charts. Την ίδια ώρα ο Taylor είχε καταπιαστεί με άλλον ένα δικό του solo δίσκο. Ο May από την άλλη δεν έμεινε κι αυτός με σταυρωμένα χέρια. Πήγε στην Αμερική όπου στα Record Plant studios μάζεψε μερικούς φίλους με σκοπό να παίξουν μαζί. Το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο τζαμάρισμα στο οποίο εκτός του May συμμετείχαν οι: Alan Gratzer, Phil Chen, Fred Mandel και ο ένας και μοναδικός Eddie Van Halen. Όσα έπαιξαν μαζί ηχογραφήθηκαν και τελικά κυκλοφόρησαν σαν mini album με τίτλο "Star Fleet Project" τον Οκτώβριο του '83. Επίσης ο Brian κατά τη διάρκεια της διαμονής του στην Αμερική ηχογράφησε δύο κομμάτια για το "Stay With Me Tonight" του Jeffrey Osborne.

Τον Αύγουστο του ίδιου έτους οι Queen συγκεντρώθηκαν μετά από αρκετό καιρό έτσι ώστε να ξεκινήσουν και πάλι τη δουλειά. Αποφάσισαν πως ο δίσκος που ετοίμαζαν θα ήταν καλό να ηχογραφηθεί στην Αμερική. Παράλληλα με τις ηχογραφήσεις του καινούργιου δίσκου, τους ζητήθηκε να δημιουργήσουν άλλο ένα soundtrack, αυτή τη φορά για την ταινία "The Hotel Hampshire". Οι Queen αρχικά δέχτηκαν, όμως μετά από λίγο καιρό κατέληξαν στο ότι δεν προλάβαιναν να ασχοληθούν με δύο δίσκους ταυτόχρονα. Έτσι στο soundtrack συνεισέφεραν με ένα μόνο κομμάτι, το "Keep Passing Open Windows".

Το πρώτο single του δίσκου βγήκε στα δισκάδικα το Νοέμβριο και δεν ήταν άλλο από το "Radio Ga Ga". Στο video-clip του τραγουδιού συμμετείχαν για άλλη μια φορά τα μέλη του fan club των Queen. Ο 13ος δίσκος των Queen με τίτλο "The Works" κυκλοφόρησε το Φεβρουάριο του '84 και ήταν ο πρώτος τους που έβγαινε εκτός από βινύλιο και σε cd. Στις 3 του ίδιου μήνα μάλιστα έπαιξαν ζωντανά και στο ετήσιο φεστιβάλ του San Remo στην Ιταλία. Το "The Works" γνώρισε παντού τεράστια επιτυχία, πλην της Αμερικής, όπου η αλλαγή της εκεί εταιρίας που εκπροσωπούσε τους Queen κάθε άλλο παρά σε καλό τους βγήκε.


Το video για το "I Want To Break Free", δεύτερο single του δίσκου, είχε τους Queen ντυμένους όπως οι χαρακτήρες της σαπουνόπερας "Coronation Street", κάτι που οι Βρετανοί (και κατ' επέκτασην οι Ευρωπαίοι) είδαν με χιούμορ, σε αντίθεση με το αμερικανικό MTV που δε το θεώρησε αρκετά politically correct (!) για να το προβάλλει.

Λίγο πριν ξεκινήσει μια νέα ευρωπαϊκή περιοδεία, ο Taylor ολοκλήρωσε το δίσκο του, ο οποίος κυκλοφόρησε τον Ιούνιο και είχε τίτλο "Strange Frontier". Ο Mercury κατά τα άλλα συνέχιζε κατά τακτά χρονικά διαστήματα να δουλεύει στο δικό του solo δίσκο.

Μετά την περιοδεία στην Ευρώπη, οι Queen επισκέφτηκαν τη Νότιο Αφρική, παρά το γενικότερο αρνητικό κλίμα που επικρατούσε ως προς αυτή λόγω του απαρτχάιντ. Οι Queen είχαν συμφωνήσει να δώσουν 12 συναυλίες στο Sun City Superbowl. Κάποια προβλήματα που προέκυψαν με τη φωνή του Mercury πάντως ανάγκασαν τους Queen να ακυρώσουν 4 shows. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν ήταν λίγοι αυτοί που αντέδρασαν με την απόφαση των Queen να παίξουν στη Ν. Αφρική. Οι Queen απλά τους έγραψαν εκεί που ξέρετε...

Το τέλος του '84 βρίσκει τον Mercury να συνεχίζει τη δουλειά στο solo δίσκο του. Στις 26 Νοεμβρίου οι Queen κυκλοφόρησαν ένα χριστουγεννιάτικο single, το "Thank God It's Christmas", το οποίο είναι πλέον συλλεκτικό. Τον Γενάρη του 1985 επιστρέφουν στη Λατινική Αμερική. Είναι οι headliners στο "Rock in Rio", ένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ ροκ μουσικής που διοργανώθηκε ποτέ, με το κοινό να ξεπερνά τις 250.000! Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι από όλα τα συγκροτήματα που συμμετείχαν μόνο οι Queen πήραν άδεια εμπορικής εκμετάλλευσης της συμμετοχής τους στο φεστιβάλ, επιτρέποντας τους έτσι να κυκλοφορήσουν το video "Live In Rio" το Μάιο του '85.

Τον Απρίλιο ταξιδεύουν στη Νέα Ζηλανδία και στις 13 Απριλίου εμφανίζονται για πρώτη φορά στην καριέρα τους μπροστά στο κοινό του Auckland. Για άλλη μία φορά υπήρξαν πολλές διαμαρτυρίες και συγκεντρώσεις διαδηλωτών έξω από το ξενοδοχείο του συγκροτήματος, κατηγορώντας τους Queen για υποστήριξη του απαρτχάιντ (ο καθείς το χαβά του μου φαίνεται...). Η έκπληξη της βραδιάς ήταν η εμφάνιση στη σκηνή του Tony Hadley, τραγουδιστή των Spandau Ballet, ο οποίος πήγε με αεροπλάνο από την Αυστραλία που βρισκόταν μόνο και μόνο για να παρακολουθήσει live τους Queen. Ως «αποζημίωση» του ζητήθηκε να συμμετάσχει και αυτός στο encore. Εν συνεχεία έδωσαν άλλες οκτώ sold out παραστάσεις στην Αυστραλία, όπου παρόλα τα ευτράπελα που τους παρουσιάστηκαν (όπως αδυναμία ελέγχου του φωτισμού!) στέφθηκαν με επιτυχία.

Κατά την παραμονή τους στη Ν. Ζηλανδία ήταν που τους πλησίασε ο Bob Geldoff και τους πρότεινε να είναι ένα από τα συγκροτήματα που θα έπαιρναν μέρος στις συναυλίες φιλανθρωπικού χαρακτήρα που διοργάνωνε, προς ανακούφιση του λαού της Αιθιοπίας. Αρχικά οι Queen δεν ενθουσιάστηκαν με την ιδέα του να εμφανιστούν μπροστά σε ένα μεγάλο κοινό μόνο για 20 λεπτά και δίχως να έχουν κάνει sound check προηγουμένως. Όμως ο Bob Geldoff ήταν πιεστικός και κατάφερε να αποσπάσει την υπόσχεση τους ότι ίσως εμφανιστούν...

Στις 29 Απριλίου κυκλοφορεί το "Mr. Bad Guy", το πρώτο προσωπικό album του Freddie Mercury (με αυτό το όνομα). Πολλοί από τους οπαδούς των Queen δυσανασχέτησαν, καθότι ο δίσκος δεν είχε καμία σχέση με τη μουσική των Queen, σε αντίθεση με τα σχόλια των κριτικών που έφταναν πολλές φορές το επίπεδο του διθυράμβου.

Με το τέλος άλλης μίας περιοδείας τους στην Ιαπωνία, αποφασίζουν οριστικά να συμμετάσχουν στο project του Geldoff. Έτσι, στις 13 Ιουλίου του 1985 οι Queen γράφουν ιστορία! Στα πλαίσια του "Live Aid Global Jukebox", εμφανίζονται μπροστά σε 72.000 κόσμου στο Wembley Stadium στο Λονδίνο, με πάνω από 1 δισεκατομμύριο τηλεθεατές παγκοσμίως να τους παρακολουθούν και κλέβουν την παράσταση. Με μία ανεπανάληπτη εικοσάλεπτη εμφάνιση, που ψηφίστηκε ως η καλύτερη της βραδιάς, πείθουν κριτικούς και κοινό ότι δικαίως βρίσκονται στο πάνθεον του ροκ.

Ανανεωμένοι και ενθουσιασμένοι από την όλη εμπειρία, ξαναμπαίνουν στο στούντιο και ηχογραφούν το "One Vision" για την ταινία "Iron Eagle" (ελληνικός τίτλος «Σιδερένιος Αετός»).

Το 1986 βρίσκει τα μέλη του συγκροτήματος να ασχολούνται με τον επόμενο δίσκο τους, το "A Kind Of Magic", που περιέχει κομμάτια που γράφτηκαν για την ταινία "Highlander". Ο δίσκος κυκλοφορεί στις 3 Ιουνίου του ίδιου έτους και για άλλη μία φορά αποδεικνύεται ότι την Αμερική από τον υπόλοιπο κόσμο δε τη χωρίζει μόνο θάλασσα. Οι EMI και Capitol αποφασίζουν τελείως διαφορετικό promotion του δίσκου με αποτέλεσμα στη μεν Αμερική ο δίσκος να φτάσει ως τη θέση 46 του Billboard 200, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο μόνο το ομώνυμο single ήταν στη κορυφή των chart 35 διαφορετικών χωρών και έμεινε μέσα στα 5 καλύτερα του βρετανικού για 13 συνεχόμενες εβδομάδες. Με το τέλος της χρονιάς είχαν πουλήσει κάτι παραπάνω από 1.700.000 albums!

Το Μάρτιο ο John Deacon, μαζί με τους Robert Awhai και Lenny Zakatek, φτιάχνει τους Immortals για να ηχογραφήσει τη μουσική για την ταινία "Biggles". Το σχήμα αυτό κατάφερε να κυκλοφορήσει ένα μόνο κομμάτι, το "No Turning Back", αφού διαλύθηκε σύντομα.

Στις 7 Ιουνίου οι Queen ξαναπαίρνουν τη βαλιτσούλα τους και ξεκινούν για μία ακόμα μεγάλη ευρωπαϊκή περιοδεία, την "Magic Tour of Europe". Άλλη μία περιοδεία του συγκροτήματος που θα έγραφε ιστορία. Ήταν η πρώτη φορά που δυτικό συγκρότημα έδωσε συναυλία στο Nepstadion της Βουδαπέστης (είχε χτιστεί από τον Στάλιν και ήταν από τα μεγαλύτερα του τότε ανατολικού μπλοκ). Συνολικά την παρακολούθησαν πάνω από ένα εκατομμύριο θεατές, ενώ έσπασε και το ρεκόρ μεγαλύτερης προσέλευσης κόσμου σε περιοδεία που γινόταν σε βρετανικό έδαφος, καθώς πάνω από 400.000 Βρετανοί την παρακολούθησαν! Και αν το νούμερο 400.000 φαίνεται μεγάλο, σκεφτείτε ότι τα εισιτήρια στο Ηνωμένο Βασίλειο μοιράζονταν ταχυδρομικώς και οι αιτήσεις ξεπέρασαν τις 500.000!

Άλλες ξεχωριστές στιγμές αυτής της περιοδείας ήταν η εναρκτήρια συναυλία στο στάδιο St. James Park του Newcastle, όπου όλα τα έσοδα διατέθηκαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς, και οι δύο sold out συναυλίες που έδωσαν στο Wembley, με το show της δεύτερης να μαγνητοσκοπείται και να προβάλλεται αργότερα από την τηλεόραση, στην πρώτη και μοναδική φορά που επιχειρήθηκε παράλληλη μετάδοση μεταξύ του καναλιού 4 της βρετανικής τηλεόρασης και των ανεξάρτητων ραδιοφωνικών σταθμών της χώρας. Επίσης βαθιά χαραγμένη στη μνήμη των οπαδών τους (και των ...οδηγών) θα μείνει η βραδιά στο Knebworth Park στο Hertfordshire, την τελευταία μέρα της περιοδείας τους, όπου η μπάντα προσγειώθηκε στη σκηνή με ένα ελικόπτερο ειδικά διαμορφωμένο για τη συναυλία και οι 120.000 κόσμου που ήθελαν να πάνε στο πάρκο είχαν πήξει τους δρόμους ώρες πριν ξεκινήσει η συναυλία! Αξίζει να σημειωθεί πως η συναυλία στο Knebworth (9/8/1986) έμελλε να είναι η τελευταία των Queen με τον Freddie Mercury. Ως επίλογο του tour τους οι Queen κυκλοφόρησαν το Δεκέμβριο του 1986 το "Live Magic", μία συρραφή στιγμών από τις συναυλίες που έδωσαν, έτσι για να έχουν και οι οπαδοί τους ένα σουβενίρ από ότι έζησαν...


Αν δεν είχαν βραβευτεί οι Queen στις 15 Απριλίου του 1987 με το βραβείο Ivor Norvello για την προσφορά τους στη βρετανική μουσική σκηνή και δεν είχε κυκλοφορήσει στις 30 Νοεμβρίου του ίδιου έτους η πολυβραβευμένη ταινία-ανθολογία "The Magic Years", με εικόνες από τα παρασκήνια, ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις και σκηνές από τα live τους, τα έτη 1987 (και ακόμα περισσότερο το 1988) θα μπορούσαν να διαγραφούν από όλες τις βιογραφίες του συγκροτήματος, αφού όλα τα μέλη του group επικεντρώθηκαν στις προσωπικές τους φιλοδοξίες.

Ο John Deacon, εκτός από το να κάνει διακοπές στο Λος Άντζελες, συμμετείχε σε rap videos (!) των Morris Minor και The Majors. Ο Brian May συνεργαζόταν με τον Meat Loaf για το κομμάτι "A Time For Heroes", που γράφτηκε για τους παρα-ολυμπιακούς αγώνες του Λος Άντζελες, και έκανε την παραγωγή για καλλιτέχνες όπως οι Bad News (heavy metal συγκρότημα) και η Anita Dobson (απλά heavy γκόμενα). Ο Roger Taylor από την άλλη, μιας και είχε πολύ ελεύθερο χρόνο, πραγματοποιούσε ένα από τα όνειρα του, όντας τραγουδιστής, κιθαρίστας και συνθέτης στους The Cross, ένα συγκρότημα που έφτιαξε μόνος του, ψάχνοντας τα υπόλοιπα μέλη μέσα από... μικρές αγγελίες. Βέβαια, αυτός το '87 θα το θεωρεί σίγουρα πετυχημένη χρονιά, αφού τότε γνωρίζει την Debbie Lang, την οποία είχε για καιρό "Under Pressure", έως ότου την έριξε...

Όσο για τον Freddie Mercury, η χρονιά αποδεικνύεται παραγωγικότατη σε επαγγελματικό επίπεδο. Στις 3 Φεβρουαρίου κυκλοφόρησε μόνο στην Ευρώπη, μιας και στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε μετά το θάνατο του (άντε, σας είπα και το τέλος της ιστορίας...), το δίσκο "The Great Pretender" με διασκευές τραγουδιών των Platters. Το βίντεο που συνόδευε το δίσκο είχε αναπαραστάσεις σκηνών από παλαιότερα βίντεο, δικά του ή του συγκροτήματος, με αποκορύφωμα τη μεταμφίεση του σε γυναίκα τραγουδίστρια! Ο δίσκος επιβεβαίωσε την εμπορική του επιτυχία, σκαρφαλώνοντας μέχρι τη θέση 4 των βρετανικών charts.

Το Μάρτιο του ίδιου έτους, ο Freddie κάνει μία προσπάθεια να ενώσει τα δύο αγαπημένα του είδη μουσικής, την ροκ και την όπερα. Ταξιδεύει ως την Βαρκελώνη για να γνωρίσει τη μεγάλη diva της όπερας, την Montserrat Caballe και της κάνει πρόταση συνεργασίας, δίνοντας της μερικά τραγούδια που είχε γράψει για εκείνη. Η Montserrat δέχεται (μάλιστα ερμήνευσε και ένα από τα κομμάτια του κατά το encore στη συναυλία που έδωσε στο Covent Garden του Λονδίνου, την οποία παρακολουθούσε και ο Mercury) και σύντομα ξεκινούν τις ηχογραφήσεις του κοινού τους δίσκου, μία αρκετά χρονοβόρα εργασία που διήρκησε πάνω από εννέα μήνες, εξαιτίας των διαφορετικών ακουσμάτων που είχαν.

Στις 30 Μαϊου ανεβαίνουν για πρώτη φορά μαζί στη σκηνή. Ήταν στα πλαίσια του φεστιβάλ Ibiza '92 (είχε πανηγυρικό χαρακτήρα, προς τιμή των Ολυμπιακών αγώνων που θα διοργανώνονταν στη Βαρκελώνη πέντε χρόνια αργότερα) και ερμήνευσαν το "Barcelona", ένα κομμάτι που έγραψε ο Freddie ύστερα από επιθυμία της Montserrat να τραγουδήσουν κάτι για την πόλη από την οποία καταγόταν. Το ομώνυμο single κυκλοφόρησε λίγους μήνες μετά και έφτασε μέχρι τη θέση 8 στα UK charts. Στην Ισπανία πούλησε 10.000 αντίτυπα σε μόνο τρεις ώρες! Τέτοια ήταν η τρέλα των Ισπανών με το τραγούδι, που αποφασίστηκε να γίνει το επίσημο τραγούδι των Ολυμπιακών αγώνων του '92 και να το ερμηνεύσουν ζωντανά οι δύο καλλιτέχνες κατά την τελετή έναρξης. Τελικά, με το θάνατο του Freddie, η ιδέα, προς μεγάλη απογοήτευση του κόσμου, εγκαταλείφθηκε, αφού η Montserrat αρνιόταν να ανέβει στη σκηνή με κάποιον άλλο.

Πάντως οι δυο τους είχαν και άλλες κοινές εμφανίσεις, όπως στο γιγαντιαίο φεστιβάλ La Nit, που έγινε (που αλλού;) στη Βαρκελώνη, μπροστά στο βασιλικό ζεύγος της Ισπανίας, προς εορτασμό της άφιξης της σημαίας των Ολυμπιακών Αγώνων από τη Σεούλ. Η εμφάνιση τους αυτή έγινε στις 8 Οκτωβρίου και ήταν η τελευταία φορά που ο Freddie τραγούδησε δημόσια. Δύο μέρες μετά κυκλοφόρησε ο δίσκος τους, με το πραγματικά πρωτότυπο όνομα "Barcelona".

Για τον Freddie όμως, οι καιροί αποδείχθηκαν δύσκολοι, γιατί κάπου ανάμεσα στα τέλη του '87 και τις αρχές του '88 ανακαλύπτει ότι πάσχει από AIDS. Αμέσως, ελαττώνει τις δημόσιες εμφανίσεις στο ελάχιστο και αρχίζει να στηρίζει οικονομικά και επικοινωνιακά οργανισμούς που ασχολούνταν αποκλειστικά με τη θεραπεία του ιού. Παράλληλα, τα μέλη της μπάντας ξαναμαζεύονται το Γενάρη του '88 για να ηχογραφήσουν το νέο τους άλμπουμ. Η ηχογράφηση κινούταν με ρυθμούς πιο αργούς και από ταινία Μογγόλου κουλτουριάρη σκηνοθέτη για τις στέπες της πατρίδας του, αφού ο δίσκος κυκλοφόρησε μετά από 16 μήνες. Αιτία της καθυστέρησης πάντως δεν ήταν μόνο τα προβλήματα υγείας του Mercury, αλλά και τα προσωπικά προβλήματα ή project που είχαν τα υπόλοιπα μέλη του group.

Ο Taylor αφού αποδείκνυε τη στήριξη του στον ιερό θεσμό του γάμου με το να παντρευτεί τη μητέρα των παιδιών του Dominique (αγνώστων λοιπών στοιχείων), στήριζε παράλληλα και τις πολυγαμικές έμφυτες τάσεις του ανθρώπου, πηγαίνοντας λίγες μέρες μετά να συζήσει με τη Debbie (περιττό να πω ότι περισσότερο και από τη Debbie, χάρηκαν τα βρετανικά media με αυτή την ιστορία). Πάντως τα άστρα δεν του ήταν ευνοϊκά μόνο στα αισθηματικά, αλλά και στα επαγγελματικά. Οι Cross κυκλοφόρησαν στις 25 Ιανουαρίου -την ίδια μέρα που έγινε και ο γάμος του- το δίσκο "Shove It", τον οποίο υποστήριξαν με μία ευρωπαϊκή περιοδεία σε clubs και πανεπιστήμια (τελικά το ελληνικό σύστημα παιδείας είναι πολύ πίσω!). Ξεχωριστή στιγμή, η συναυλία που έδωσαν στο Hammersmith του Λονδίνου στις 4 Δεκεμβρίου, μπροστά στο fan club τους, με τη συνοδεία του Brian και του John, όπου ο Βrian και ο Roger κυριολεκτικά εκτέλεσαν το κομμάτι "Tie Your Mother Down", αφού ξέχασαν τα λόγια!


Ο Brian May από την άλλη συμμετείχε σε διάφορα μουσικά events, με σημαντικότερο αυτό της 6ης Ιουνίου που διοργανώθηκε από τον πρίγκιπα της Βρετανίας στο Royal Albert Hall και όπου με την αρωγή του John Deacon συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως Phil Collins, Eric Clapton, Mark Knopfler και Elton John. Aυτό όμως που τον ενθουσίασε περισσότερο εκείνη τη βραδιά ήταν η συνεργασία του με τον Joe Cocker. Τα άστρα πάντως δεν ήταν ευνοϊκά και για αυτόν, αφού μέσα στο 1988 έχασε τον πατέρα του, χώρισε με τη γυναίκα του την Chrissy και αύξησε τον τζίρο των κουτσομπολίστικων εφημερίδων πηγαίνοντας με την Anita Dobson (η heavy γκόμενα που λέγαμε). Φήμες έκαναν λόγο μέχρι και για απόπειρα αυτοκτονίας εκ μέρους του.

Στις 22 Μαΐου του '89 κυκλοφορεί το "The Miracle" και αμέσως πιάνει κορυφή στα UK charts (και όχι μόνο). Ήταν η πρώτη φορά που τις συνθέσεις τις υπόγραφαν όλοι μαζί ως Queen. Για να τονίσουν αυτή την ένωση των εμπνεύσεων τους, ο δίσκος είχε ένα πολύ πρωτοποριακό για την εποχή εξώφυλλο, με τα κεφάλια των μελών ενωμένα (μάλιστα είναι τόσο καλοφτιαγμένο, που βασανίστηκα μέχρι να καταφέρω να μετρήσω ότι υπήρχαν 5 μάτια, 3 λιγότερα από ότι μου φαίνονταν αρχικά!). Συνολικά κυκλοφόρησαν πέντε singles από το album ("I Want It All", "Breakthru", "The Invisible Man", "Scandal" και "The Miracle"), ένα video (για το "Breakthru", με guest εμφάνιση της Debbie Lang ) και μέσα στα πλαίσια προώθησης του δίσκου, οι Queen, μετά από πολύ καιρό, έδωσαν μία ζωντανή συνέντευξη στο ραδιοφωνικό παραγωγό Mike Reid, με τον Mercury να απορρίπτει την πιθανότητα μίας ακόμα περιοδείας, προφασιζόμενος ...βαρεμάρα.

Η επιτυχία που γνώρισαν (αυτή τη φορά και στις δυο μεριές του Ατλαντικού) ήταν τέτοια που τους έπεισε να ξαναμπούν σχεδόν αμέσως στα στούντιο και να ανυπομονούν να κυκλοφορήσουν τις νέες ιδέες τους. Κατά τις τελευταίες μέρες του '89 βραβεύονται ως η καλύτερη μπάντα των '80s από τους τηλεθεατές της βρετανικής ιδιωτικής τηλεόρασης και τους αναγνώστες των TV Times. Τέτοια ήταν η χαρά τους για αυτή την αναγνώριση του έργου τους, που εμφανίστηκαν όλοι μαζί στην τελετή απονομής των βραβείων για να το παραλάβουν. Από τις κωμικές στιγμές της χρονιάς ήταν το πάρτι του Roger για τα γενέθλια του, όπου το υπουργείο Αμύνης, δημοσιογράφοι και γείτονες είχαν πεισθεί ότι τα λαμπάκια στον ουρανό -που προέρχονταν από τα λέιζερ του παρτιού (!) του- ήταν η πραγματοποίηση των προφητειών του γέροντα, δηλαδή UFO! 





Το 1990 οι Queen προς εορτασμό της 20ετους καριέρας τους, μετά από άλλη μία βράβευση από την ΒΡΙ (British Phonographic Industry) για τη συνεισφορά τους στη βρετανική μουσική, κάνουν ένα γιγαντιαίο πάρτυ στο Groucho's, ένα club στο Soho. Όλοι όσοι είχαν συνεργαστεί όλα αυτά τα χρόνια με το συγκρότημα καθώς και όλο το βρετανικό star system ήταν προσκεκλημένοι σε αυτό πάρτυ. Παράλληλα, αφού τερμάτισαν τη συνεργασία τους με την Capitol (η δισκογραφική που είχαν στην Αμερική), υπέγραψαν με τη Hollywood Records της Disney και για bonus αύξησαν τους λογαριασμούς τους κατά 10.000.000 δολάρια! Για αντάλλαγμα, όλο το 1990 το πέρασαν στο studio ηχογραφώντας το νέο τους δίσκο.

Καθότι και αυτή η ηχογράφηση κινούταν με πολύ αργούς ρυθμούς, κυρίως εξαιτίας των προβλημάτων υγείας του Mercury, τα υπόλοιπα μέλη είχαν απεριόριστο ελεύθερο χρόνο στη διάθεση τους. Ο Brian έγραψε και έκανε την παραγωγή της μουσικής για το "Macbeth" του Shakespeare, που ανέβηκε εκείνο το έτος στο Riverside Theatre του Λονδίνου, ενώ οι Cross (το συγκρότημα του Taylor) έβγαζαν το δεύτερο album τους με την ονομασία "Mad, Bad And Dangerous To Know" (η ονομασία ήταν εμπνευσμένη από μία περιγραφή που είχε γίνει για το γνωστό φιλέλληνα ποιητή λόρδο Byron!).

Στις 14 Ιανουαρίου του 1991 κυκλοφορεί σαν πρόγευση του νέου δίσκου το πρώτο του single, το "Innuendo". Παρόλο που η διάρκεια του ξεπερνούσε τα έξι λεπτά, το κομμάτι αμέσως καπάρωσε την πρώτη θέση των charts τόσο στη Βρετανία, όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη. Στις 4 Φεβρουαρίου κυκλοφορεί το ομώνυμο album, κατασκηνώνοντας στην κορυφή της Ευρώπης και φτάνοντας ως τη θέση 30 στο αμερικανικό Billboard. Παρόμοια επιτυχία και βραβεύσεις γνώρισε και το αντίστοιχο video, που σκηνοθέτησε ο Jerry Hibbet, καθώς θεωρήθηκε πολύ πρωτότυπο εκείνη την εποχή.



Αυτός ήταν ο τελευταίος δίσκος των Queen που κυκλοφόρησε με τον Mercury εν ζωή και είναι εμφανής στη θεματολογία του δίσκου τόσο η διάθεση του Freddie να μοιραστεί τις αγωνίες του με τον κόσμο, όσο και ο συμβιβασμός του με την ιδέα ότι πλησίαζε το τέλος. Η ανατριχίλα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα όταν ακούς κομμάτια όπως το "These Are The Days Of Our Lives" και το "The Show Must Go On". Το δέος που προκαλεί η ψυχική δύναμη και η στωικότητα που τον χαρακτήριζε μέχρι τις τελευταίες του στιγμές αναγκάζουν τον οποιοδήποτε να σωπάσει για να ακούσει τα παραπάνω κομμάτια, αποτίνοντας έτσι φόρο τιμής σε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και ταλαντούχες προσωπικότητες του 20ου αιώνα.

Στο "These Are The Days Of Our Lives", συμπυκνώνοντας τις εμπειρίες που είχε συλλέξει και με τη σοφία που έχει ένας μελλοθάνατος, προσπαθεί να αποτρέψει τον κόσμο από την προσκόλληση στο παρελθόν και να υποδείξει ένα διαφορετικό τρόπο διαχείρησης του. Η κιθάρα του May συμμετέχει ενεργά στο βομβαρδισμό συναισθημάτων που προκαλούν οι στίχοι και αναμφισβήτητα ήταν το ιδανικό συμπλήρωμα για τις σκέψεις του Mercury. Συνοδεύτηκε και με το τελευταίο video των Queen, που κυκλοφόρησε στις 30 Μαϊου, και έδινε στους οπαδούς του συγκροτήματος μία τελευταία εικόνα του μεγάλου frontman εν δράση.

Ο δίσκος και η επίσημη δισκογραφία της αυθεντικής σύνθεσης των Queen έκλεινε με το επικό "The Show Must Go On". Από μόνο του αυτό το κομμάτι ήταν ικανό να καθιερώσει τον οποιοδήποτε δημιουργό του στο πάνθεον του ροκ. Τα υπόλοιπα μέλη των Queen, συγκεντρώνοντας τις δημιουργικές τους ικανότητες, έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό στη σύνθεση της μουσικής του "επικήδειου" λόγου που επέλεξε ο τραγουδιστής τους. Η ερμηνεία του Mercury πείθει από μόνη της τον ακροατή για την ψυχική δύναμη του. Οι αρχικοί ψίθυροι δίνουν τη θέση τους στις απίστευτης δυναμικής κραυγές - επικλήσεις για συνέχιση της παράστασης (που είναι μία αλληγορία για τη ζωή) και όχι για άνευ όρων παράδοση στις όποιες αναποδιές. Όσες βιογραφίες και βιβλία να γραφτούν για τον Mercury και τις τελευταίες μέρες της ζωής του, κανένας δε θα μπορέσει να αποδώσει τις ιδέες και τη στάση του προς τη ζωή καλύτερα από τον ίδιο: "Τhe show must go on / Inside my heart is breaking / My makeup may be flaking / but my smile still stays on". Τελικά, ένα μουσικό κομμάτι είναι από μόνο του ικανό να προσφέρει αυτό που έψαχναν οι αρχαίοι Έλληνες. Την υστεροφημία.

Το Μάρτιο, οι Cross μπαίνουν ξανά στο στούντιο για να βγάλουν το Σεπτέμβρη το τρίτο τους album, το "Blue Rock", ενώ ο Brian αφιέρωνε μεγάλο μερίδιο του χρόνου του στην προετοιμασία και στη διαφήμιση του προσωπικού του δίσκου καθώς και στην προώθηση του "Innuendo". Μάλιστα, δε δίστασε μερικές φορές να συνδέσει την κιθάρα του στην κονσόλα των show που τον είχαν καλέσει και να παίξει παράλληλα με το playback! Τον Οκτώβριο του ανατέθηκε η διοργάνωση του ροκ μέρους του Guitar Legends festival στη Σεβίλλη, μέσα στα πλαίσια της έκθεσης Εxpo '92. Αποτέλεσμα της δουλειάς του ήταν ένα live με κιθαρίστες όπως Nuno Bettencourt, Steve Vai, Joe Satriani και Joe Walsh (ουδέν σχόλιον...).



Από τα τέλη Απριλίου του '91 οι Queen βρίσκονταν στο στούντιο για την ηχογράφηση κάποιων νέων ιδεών. Από την άλλη, στις αρχές του Σεπτεμβρίου του '91 οι Cross έβγαλαν το τρίτο τους δίσκο, "Blue Rock". Τον Οκτώβριο, δε, κυκλοφορεί το "Greatest Hits 2" περιλαμβάνοντας 17 κομμάτια. Παράλληλα, όπως είχαν αντίστοιχα πράξει και παλαιότερα, έβγαλαν στην αγορά τα "Greatest Flix 2" και "Greatest Pix 2" καθώς και το "Box Of Flix" το οποίο περιείχε 4 bonus κομμάτια. Τόσο το "Hits" όσο και το "Flix" έπιασαν κορυφή στις κατηγορίες τους.

Στις 23 Νοεμβρίου του 1991 και αφού οι φήμες για την υγεία του είχαν οργιάσει, ο Mercury εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση στην οποία παραδεχόταν πως έπασχε από τον ιό HIV... κοινώς από AIDS. Τόσο καιρό είχε κρατήσει το προσωπικό του δράμα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και το αποκάλυψε μόνο όταν ο ίδιος έκρινε ότι ήταν σωστό.

Το απόγευμα της επόμενης μέρας, και ενώ βρισκόταν σπίτι του, άφησε την τελευταία του πνοή. Η 24η Νοεμβρίου έχει πλέον καπαρωθεί στα χρονικά της rock ως η μέρα που σίγησε μία από τις πιο όμορφες φωνές της..

Ο Freddie Mercury πέρασε όλη τη ζωή του προσπαθώντας να δείξει ότι δεν είναι κοινός θνητός. Η υπερβολή που διέκρινε τις περισσότερες κινήσεις του ήταν απόρροια της διάθεσης του να χαρεί το παρόν, δίχως φόβο για το μέλλον, όσο δυνατόν πιο χλιδάτα, και να εκμεταλλευτεί στο έπακρον την ελευθερία κινήσεων που του προσέφερε το ταλέντο του για να ικανοποιήσει όλα τα ένστικτα και όλες τις επιθυμίες του. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την απουσία taboos, ήταν που τον οδήγησαν στη δημιουργία ασύλληπτων για τον κοινό νου οργίων και ενίοτε στην ομοφυλοφιλία. Ενδεικτικά, φήμες για τα party που διοργάνωνε έκαναν λόγο για νάνους που σέρβιραν κοκαΐνη σε ασημένιες πιατέλες και γυμνές γυναίκες που αναδύονταν μέσα από χοάνες γεμάτες εντόσθια ζώων...

Η σεξουαλική ελευθερία του Freddie ήταν τελικά αυτή που του στοίχισε και τη ζωή... Τρεις μέρες μετά το θάνατο του, και αφού ο υπόλοιπος κόσμος προσπαθούσε να συνειδητοποιήσει τις εξελίξεις, ο Freddie αποτεφρώθηκε σε τελετή που έγινε σύμφωνα με τα λεγόμενα της ζωροαστρικής θρησκείας, που τόσο αυστηρά ακολουθούσαν οι γονείς του, σε στενό οικογενειακό και φιλικό κύκλο. Προηγουμένως, τα άνθη που είχαν σταλεί από κάθε άκρη του κόσμου είχαν καλύψει ολόκληρο σχεδόν το σπίτι του.

Μακάβρια σύμπτωση, στις 25/11, μία μέρα μετά το θάνατο του Freddie, κυκλοφόρησε και το πρώτο solo single του May με το "Driven By You", γραμμένο για διαφημιστική καμπάνια της Ford. Ο May είχε εκφράσει τους ενδοιασμούς του για την περίοδο που ήταν προγραμματισμένη η κυκλοφορία του, αλλά ο ίδιος ο Mercury τάχθηκε εναντίον της αναβολής της.


Εις ανάμνησην του μεγάλου frontman και μετά από παράκληση του ιδίου πριν αποβιώσει, επανακυκλοφόρησε το "Bohemian Rhapsody" μαζί με το "These Are The Days Of Our Lives" σε single, με όλα τα έσοδα να διατίθενται στο "Terrence Higgins Trust" για την υποστήριξη φορέων του HIV και την ενημέρωση των πολιτών για την επικινδυνότητα του ιού. Συνολικά μαζεύτηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο λίρες, ενώ το "Bohemian Rhapsody" έγινε το πρώτο single που κατάφερνε να γίνει Νο.1 σε δύο διαφορετικές περιόδους. Με το τέλος του '91, οι Queen είχαν δέκα δίσκους τους μέσα στο UK Top-100!

Η ζωή χωρίς τον Mercury...

Το Φεβρουάριο του '92, στα ετήσια Brit Awards, ο Mercury βραβεύτηκε, έστω και μετά θάνατον, για την προσφορά του στη βρετανική μουσική. Στην ίδια τελετή το "These Are The Days..." πήρε το βραβείο καλύτερου single του έτους 1991. Τη βραδιά εκείνη ο Taylor και ο May ανακοίνωσαν τα πλάνα τους για μία μεγάλη συναυλία στο Wembley με τη συμμετοχή γνωστών μουσικών, αφιερωμένη στη μνήμη του Mercury. Τα 72.000 εισιτήρια κυκλοφόρησαν την αμέσως επόμενη μέρα και εξαφανίστηκαν σε μόλις 6 ώρες! Λίγο καιρό πριν τη συναυλία ανακοινώθηκαν και ποιοι θα ήταν αυτοί (πλην των εναπομεινάντων Queen) που θα συμμετείχαν στο όλο event. Κάποιοι εξ' αυτών ήταν οι: Metallica, Guns N' Roses, David Bowie, Elton John, Roger Daltrey, Tony Iommi, Robert Plant και Def Leppard!

Ο ειδικός αυτός αποχαιρετισμός έλαβε χώρα στις 20 Απριλίου του '92. Στο πρώτο μέρος της συναυλίας έπαιξαν διάφορα συγκροτήματα, από ένα 20λεπτο set το καθένα, ενώ στο δεύτερο οι τρεις Queen με την αρωγή γνωστών τραγουδιστών απέδωσαν τις μεγαλύτερες επιτυχίες του συγκροτήματος. Αξίζει να αναφέρουμε πως πολύς κόσμος είχε κατασκηνώσει έξω από το στάδιο του Wembley από την προηγούμενη μέρα. Τη συναυλία παρακολούθησαν στη Βρετανία 6,3 εκατομμύρια άνθρωποι και σε όλο τον κόσμο περίπου ένα δισεκατομμύριο! (περισσότεροι δηλαδή και από το Live Aid).

Κατά τα άλλα, το Σεπτέμβριο του '92 κυκλοφόρησε ο σόλο δίσκος του Brian May με τίτλο "Back To The Light". Την ίδια περίοδο σχηματίστηκε και η Brian May Band όπου εκτός του May περιελάμβανε μεταξύ άλλων και τον αείμνηστο Cozy Powell στα drums. Η μπάντα του May ξεκίνησε την παγκόσμια περιοδεία της ως support στους Gn'R. Το '93 οι Gn'R με τη Brian May Band πέρασαν και από την Ελλάδα, με τον May να ζητάει συγγνώμη που δεν είχε επισκεφθεί τη χώρα μας με τους Queen!

Το καλοκαίρι του '92, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών της Βαρκελώνης (άσχετο: «για την Ελλάδα ρε γαμώτο!»), το τραγούδι "Barcelona" του Mercury και της Monserrat επανακυκλοφόρησε και αυτό, φτάνοντας ως τη δεύτερη θέση στα charts της Ισπανίας. Το Νοέμβριο του '92 κυκλοφόρησε το "The Freddie Mercury Album". Επρόκειτο για συλλογή με παλιά τραγούδια του Mercury στα οποία είχε γίνει remix. Ο δίσκος στη Βρετανία έφτασε μέχρι και το νούμερο 4, παρά τις αντιδράσεις πολλών οπαδών που θεώρησαν πως τα remixes δεν ήταν και ό,τι καλύτερο για τη μνήμη του Freddie.

Το '93 κυκλοφόρησε το mini album "Five Alive" στο οποίο πέραν των May, Taylor και Deacon, ακούγονταν οι φωνές του George Michael και της Lisa Stansfield. Ως single από το mini album κυκλοφόρησε το "Somebody To Love" με τον Michael στα φωνητικά. Την ώρα που ο May συνέχιζε να περιοδεύει με τη μπάντα του, ο Taylor ξεκίνησε να δουλεύει σε ένα νέο solo δίσκο του. Στις 7 Νοεμβρίου από την άλλη, ο Deacon απέκτησε το 6ο (!) του παιδί.

Το Σεπτέμβριο του '94 κυκλοφόρησε ο τρίτος solo δίσκος του Taylor με τίτλο "Happiness?" και κατάφερε να φτάσει μέχρι την 22η θέση των charts στην Βρετανία.

Μετά από σχεδόν 4 χρόνια δουλειάς, στις 6 Νοεμβρίου του 1995 κυκλοφόρησε το "Made In Heaven", ο τελευταίος δίσκος των Queen (ή τουλάχιστον ο τελευταίος δίσκος των Queen με τον Mercury). Τα τραγούδια που περιείχε ο δίσκος είχαν ηχογραφηθεί κυρίως κατά τη διάρκεια των sessions του "Innuendo" καθώς και των τελευταίων μηνών της ζωής του Mercury. Πολλές ηχογραφήσεις πάντως έγιναν και μετά το θάνατο του Freddie, από το Νοέμβριο του '93 μέχρι και την άνοιξη του '95. Ο δίσκος, αφιερωμένος στο αθάνατο πνεύμα του Mercury, είναι ένας από τους πιο μελαγχολικούς δίσκους στην ιστορία της rock μουσικής. Υπάρχουν μουσικές στιγμές και στίχοι που αναλογιζόμενος κανείς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκαν δε μπορεί παρά να δακρύσει. Αναφορικά, στο ομώνυμο του δίσκου τραγούδι, ο Mercury τραγουδάει: "I'm taking my ride with destiny / Willing to play my part / Living with painful memories / Loving with all my heart. I'm having to learn to pay the price / They're turning me upside down / Waiting for possibilities / Don't see too many around. I'm playing my role in history / Looking to find my goal / Taking in all this misery / But giving it all my soul. Made In Heaven / It was all meant to be...”. Εξάλλου το "A Winter's Tale" είναι το τελευταίο τραγούδι που έγραψε ο Freddie, ενώ το "Mother Love" είναι το τελευταίο κομμάτι που ηχογράφησε ποτέ. Γενικά η θεματολογία του δίσκου περιστρέφεται γύρω από τη ζωή, την αγάπη και το θάνατο. Για πολλούς το "Made In Heaven" δεν είναι μόνο ο πιο προσωπικός δίσκος των Queen, αλλά και ο καλύτερος τους.

Η ιστορία των Queen όμως δεν τελειώνει στο "Made In Heaven". Το '97 κυκλοφόρησε η συλλογή "Queen Rocks", στην οποία υπάρχει το συγκλονιστικό "No One But You (Only The Good Die Young)", ένα τραγούδι που ηχογράφησαν ο May, ο Taylor και ο Deacon το '97 για ...ξέρετε ποιόν. Στις 8 Νοεμβρίου του 1999 βγήκε στην αγορά και το τρίτο μέρος των "Greatest Hits" στο οποίο υπήρχαν τραγούδια από τις τελευταίες δουλειές των Queen καθώς και από διάφορες συνεργασίες με τραγουδιστές όπως o George Michael, ο Elton John κ.α.

Το 2000 ο May με τον Taylor συνεργάστηκαν με το pop group Five για μία νέα εκτέλεση του "We Will Rock You". Ένα χρόνο αργότερα, το 2001 δηλαδή, ο May με τον Taylor και τον Robbie Williams ηχογράφησαν μια νέα έκδοση του "We Are The Champions" για ένα soundtrack. Κάπου εκεί ξεκίνησαν και οι φήμες περί κανονικού reunion των Queen με νέο τραγουδιστή (O Williams ήταν ο πρώτος που ακούστηκε ως υποψήφιος). Ανάμεσα σε όλα αυτά, ο May κυκλοφόρησε το "Another World" τον Ιούνιο του '98 και ο Taylor το "Electric Fire" το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε πως από το '95 και μετά ο Deacon ουσιαστικά αποσύρθηκε από τα μουσικά δρώμενα, θέλοντας να αφοσιωθεί στην, αν μη τι άλλο, πολυπληθή οικογένεια του. Ο Taylor και ο May πάντως άλλοτε μόνοι τους και άλλοτε ως Queen συνέχισαν να εμφανίζονται με διάφορους τραγουδιστές σε ειδικές εκδηλώσεις, συναυλίες και party όπως για παράδειγμα: Στο party γενεθλίων του May στις 19/7 του '97, στην τελετή εισαγωγής τους στο αμερικανικό Hall Of Fame το 2001, στα γενέθλια της Βασίλισσας της Ολλανδίας το 2002, στην πρεμιέρα του "We Will Rock You" (θεατρική παράσταση, από τους Queen και τον Βρετανό συγγραφέα Ben Elton, στην οποία ακούγονται μόνο τραγούδια των Queen) στις 14 Μαΐου του 2002, στο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας της Αγγλίας στις 3 Ιουνίου του ίδιου έτους (με τον May να παίζει με την κιθάρα του το "God Save The Queen" στην κορυφή των ανακτόρων του Buckingham μπροστά σε 15.000 κόσμο...), στο ετήσιο φιλανθρωπικό event του Pavarotti στην Modena της Ιταλίας το Μάιο του 2003 και άλλα πολλά...

Στις 11/11 του 2004 έγινε στο Λονδίνο η τελετή για την ένταξη των Queen στο βρετανικό Hall Of Fame. Το βράδυ εκείνο οι Queen (δηλαδή ο Taylor και ο May) ανέβηκαν στη σκηνή για 3 τραγούδια. Πίσω από το μικρόφωνο βρισκόταν ένας από τους σημαντικότερους τραγουδιστές της rock, ο Paul Rodgers. Ο May με τον Taylor ένιωσαν εκείνο το βράδυ πως στο πρόσωπο του Rodgers βρήκαν τον ιδανικό συνοδοιπόρο με τον οποίο θα μπορούσαν να προωθήσουν την κληρονομιά των Queen στη νέα γενιά των οπαδών τους και σε όσους τους είχαν νοσταλγήσει τα χρόνια μετά το θάνατο του Mercury. Οι φήμες λοιπόν έγιναν πραγματικότητα και οι Queen με τον Paul Rodgers ανακοίνωσαν λίγο πριν το 2005 πως τη νέα χρονιά θα ξεκινούσαν να περιοδεύουν ανά τον κόσμο, σε μία «γιορτή» που εκτός από τραγούδια των Queen θα περιελάμβανε τραγούδια και από την καριέρα του Rodgers με τους Free και τους Bad Company. Όπερ και εγένετο... Οι Queen με τον Paul Rodgers το 2005 περιόδευσαν σε Ευρώπη, Αμερική και Ιαπωνία, γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Σχεδόν όλες οι συναυλίες τους ήταν sold out. Επιστέγασμα αυτών των περιοδειών ήταν η κυκλοφορία του εξαιρετικού live "Queen + Paul Rodgers - The Return Of The Champions" το οποίο ηχογραφήθηκε στις 9 Μαΐου του 2005 στο Sheffield της Αγγλίας. Όπως ανακοίνωσαν πρόσφατα, δεν έχουν κανένα σκοπό να σταματήσουν στο άμεσο μέλλον, οπότε μπορούμε να περιμένουμε αρκετά από αυτούς...

Δισκογραφία των Queen:
Queen (1973)
Queen II (1974)
Sheer Heart Attack (1974)
A Night At The Opera (1975)
A Day At The Races (1976)
News Of The World (1977)
Jazz (1978)
Live Killers (1979)
The Game (1980)
Flash Gordon Soundtrack (1980)
Greatest Hits (1981)
Hot Space (1982)
The Works (1984)
A Kind Of Magic (1986)
Live Magic (1986)
The Miracle (1989)
Innuendo (1991)
Greatest Hits II (1991)
Live At The Wembley 1986 (1992)
Five Live EP (1993)
Made In Heaven(1995)
Queen Rocks (1997)
Greatest Hits III (1999)
Queen On Fire-Live At The Bowl 1982 (2004)
Queen + Paul Rodgers-Return Of The Champions (2005)


Προτεινόμενοι δίσκοι (αν δεν έχετε τίποτα και θέλετε να ξεκινήσετε από κάπου): "A Night At The Opera", "Live At The Wembley", "Sheer Heart Attack", "A Kind Of Magic" και προφανώς τα δύο πρώτα "Greatest Hits". 
»